Provérbios 23 - Biblia en Guaraní - ?anderuete ?e’? Por? 2015

1Reguapy ramo rekaru hag̃ua karaiguasu ndive, ehecha porãkena mávapa oĩ ne renondépe,

2ha emoĩ peteĩ kyse nde ahy’o rehe rejejoko hag̃ua, neñembyahyieterei ramo jepe.

3Ani ndetaryrýi hembi’u porãite rehe, ikatu porãnte nemoñuhãse péva rupi.

4Ani reñeha’ãiterei reñembopirapire heta hag̃ua, ani reiporu ne arandu pévape g̃uarãnte.

5Rema’ẽ porã vove umi mba’erepyeta rehe, rehecháta ohopamaha. Oñembopepótagui, ku ñapykani pepóicha, ha oveveva’erã yvate ára rehe.

6Aníke re’útei pe hakate’ỹva rembi’u, ha ani re’useiterei hembi’u heitereíva,

7ani rekaru hendive, nanemongaruséi ramo. He’i ramo jepe ndéve: Ekaru ha emboy’u, ipy’apýpe katu noĩri nendive (nome’ẽséi mba’eve).

8Reity jevýta pe tembi’u, ha opaite ne ñe’ẽ vevúi asy nde erereiva’ekue.

9Ani reñe’ẽtei ivýrova apysápe, oñembohorýta ne ñe’ẽ arandúre ereva’ekuére ichupe.

10Aníke rembotuicha nde yvy rembe’y rechaukaha (mojon) ymaite oñemoĩva’ekue, ha ani reikétei umi ityre’ỹva kokuépe;

11imo’ãhahína pe Ipu’akapáva (Ñanderuete), Ha’e oñemoĩta nderehe.

12Eipe’a katu nde py’apy tekombo’e porãvape g̃uarã, ha nde apysa umi ñe’ẽ arandu reheguáva.

13Ani reheja rehekombo’e’ỹre ne mitãrusúpe; reinupã ramojepe ichupe yvyra po’ípe, katuete nomanomo’ãi.

14Reinupã haguére ichupe yvyra po’ípe reguenohẽta hi’ánga umi omanóva retãgui.

15Che ra’y, iñarandu ramo nde py’apy, che py’apy horyeteva’erã avei.

16Che py’apy rugua horýta avei nde juru he’i vove pe hekoite peguáva.

17Anítei reikose umi hembiapo vaívaicha, upéicha rãngue eikónte tapiaite kyhyjepópe Ñanderuetégui.

18Añetehápe oujevyva’erã ndéve g̃uarã peteĩ ko’ẽ porã, ha nde jerovia noñembyaimo’ãi.

19Ehendúkena che ra’y ha eñemoarandu, ha emoĩ nde py’apýpe reguata porã hag̃ua pe tape ikare’ỹva rehe.

20Aníke repyta umi oka’úva ndive térã umi so’o ho’useitereíva ndive.

21Upe ika’u rekóva ha upe ikaruetereíva imboriahuva’erãgui, ha pe hopehyietereíva oñemondeva’erã ao sorokuépe.

22Ehendu porã katu nde ru he’íva guive, ko yvy apére ndegueruva’ekuépe; ha nde sy ig̃uaig̃uiha árape, ani rejahéi hese.

23Ejogua pe añetegua, ha ani revende jevýtei ha upéicha avei pe arandu, pe tekombo’e ha pe akãguapy porã.

24Pe heko potĩva ru ovy’aiterei, upe oguerúva yvy apére peteĩ iñarandúvape ovy’aiteva’erã.

25Ta’ipy’aroryete nde ru, ha nde sy nemohenoiva’ekue tovy’aite.

26Che ra’y, eme’ẽna chéve nde py’apy ha umi nde resa toma’ẽ che rapekuéra rehe.

27Itakua pypuku hína pe kuña reko vai, ha yvykua po’i pypuku (pózo) pe kuña ombotavýva iménape.

28Ha’e avei, ku mondaháicha omaña ñemi, ha ombohetave kuimba’ekuéra apytépe umi oporomyakã ratĩva.

29Mávape g̃uarãpa pe pyahẽ, mávape g̃uarãpa pe jahe’o, mávape g̃uarãpa jeiko vai, mávape g̃uarãpa pe ñorãirõ, mávape g̃uarãpa pe jekutu rei, mávape g̃uarãpa pe tesa pytã,

30umi oguapy areitereíva pe víno oĩháme, umi ohekaitereíva pe víno ñembojehe’apyrépe g̃uarã.

31Ani rema’ẽtei víno rehe pytã asy ramojepe, ha vásope omimbi ramojepe. Oike vevúi asy ohóvo,

32ha amo ipahápe ku mbóicha oporosu’uva’erã, ha mbói ponzóñaicha oporombohasyva’erã.

33Nde resa ohechava’erã mba’e iñambuéva, ha nde py’apy he’iva’erã tie’ỹ ñaña reko reheguáva.

34Rejoguaitéta ku yguasuete mbytépe reñenorõ guáicha, térã barcoguasu yvyra yvate apýra ári reĩrõ guáicha.

35Ha ereva’erã: Chekutu hikuái, ha ndahasýi chéve, chenupã hikuái ha nañandúi, ha ág̃a apáy rire, aheka jevýta.