Síraksbók 11 - Biblían (2007)

1Spekin eykur hag fátæks manns

og leiðir hann til sætis hjá tignarmönnum.

2Lofa engan mann fyrir ásjáleik,

lasta eigi neinn fyrir útlit sitt.

3Örsmá er býflugan meðal fleygra vera

en afurð hennar er sætari öllu lostæti.

4Hreyk þér ekki upp þótt þú berir glæst klæði

og ofmetnast ekki þótt þú njótir sæmdar.

Því að Drottinn gerir dásemdarverk

og það sem hann aðhefst er mönnum hulið.

5Margur harðstjórinn hefur úr hásæti fallið

og sá hlaut kórónu sem síst varði.

6Margur valdhafinn þoldi mestu smán

og rómaðir menn lentu á valdi annarra.

Ver varkár

7Finn eigi að neinu að ókönnuðu máli,

hygg fyrst að og gagnrýn síðan.

8Svara eigi fyrr en þú hefur hlustað

og gríp ekki fram í er annar talar.

9Þjarka ekki um það sem þig varðar engu

og eig ekki hlut að deilum syndara.

10Barn, gef þig eigi að of mörgu í senn,

með of margt í fangi muntu hrasa.

Hvernig sem þú keppist við muntu engu ná að ljúka

og sleppur ekki þótt þú hlaupist frá verki.

11Margur erfiðar, stritar og keppist við

en dregst þó sífellt aftur úr.

12Annar silast og er hjálparþurfi,

vanmegna er hann og örbjarga.

En augu Drottins hvíla á honum til góðs,

hann hefur hann upp

13og lætur hann bera höfuðið hátt,

mörgum vekur það furðu.

14Blítt og strítt, líf og dauði,

örbirgð og auður kemur frá Drottni.

15Speki, þekking og skilningur á lögmálinu kemur frá Drottni,

kærleikur og góðverk eru einnig frá honum.

16Villa og myrkur er syndaranna frá fæðingu

og þeim sem fellur illskan fylgir hún til elliára.

17Gjafir Drottins reynast guðræknum varanlegar,

velþóknun hans veitir ævarandi heill.

18Einn kemst í efni með sparnaði og nurli

en hver eru svo laun hans?

19Þegar hann segir: „Nú hvíli ég mig,

nú skal ég njóta auðs míns,“

þá veit hann eigi hve þess er langt að bíða

að hann láti öðrum sitt eftir og deyi.

20Gegndu skyldum þínum, sinntu þeim vel,

ræktu störf þín til elliára.

21Dáðu eigi verk guðlausra,

treystu Drottni og erfiða þolgóður.

Auðvelt er í augum Drottins

að koma fátækum skjótt í efni.

22Laun réttláts eru blessun Drottins,

hagur hans blómstrar á augabragði.

23Segðu ekki: „Hvers er mér vant,

hvaða gæði getur framtíðin fært mér?“

24Segðu ekki: „Ég á nægtir,

ekkert illt getur hent mig framar.“

25Á góðum dögum gleymist böl

en á óheilladegi er gæfu eigi minnst.

26Auðvelt er Drottni að endurgjalda

á endadægri hverjum eftir breytni.

27Þjáning um stund og auðna öll gleymist,

endalok manns afhjúpa hvernig hann breytti.

28Lýs engan sælan fyrir dánardægur,

af börnum manns má kenna hver hann var.

Vanda val vina

29Leið eigi hvern sem er heim í hús þitt,

margvísleg eru brögð hins lævísa.

30Hjarta hrokagikks er sem ginningarfugl í búri

eða njósnari sem situr um ávirðingar þínar.

31Hann leitar færis til að leggja gott út á verri veg

og atar dygðir þínar auri.

32Af neista getur bingur kola orðið bál

og syndugur maður leitar færis að úthella blóði.

33Sneiddu hjá illvirkja, hann hyggur á illt,

lát hann ekki flekka þig um eilífð.

34Bjóðir þú ókunnugum til vistar

mun hann valda þér vanda

og gera þig framandi fólki þínu.