Þriðja Mósebók 25 - Biblían (2007)

Hvíldarár og fagnaðarár

1Drottinn talaði við Móse á Sínaífjalli og sagði:

2„Ávarpaðu Ísraelsmenn og segðu: Þegar þið komið inn í landið, sem ég gef ykkur, skal landið hvílast Drottni til dýrðar.

3Sex ár skaltu sá í akur þinn og sex ár skaltu klippa víngarð þinn og hirða afrakstur hans.

4En sjöunda árið skal landið hvílast algjörlega. Það er hvíld Drottni til dýrðar. Þá skaltu hvorki sá akur þinn né klippa víngarð þinn.

5Það sem sprettur sjálfsáið eftir uppskeru þína máttu ekki skera og þú mátt ekki tína vínber af óklipptum vínviðnum. Þetta skal vera hvíldarár fyrir landið.

6Það sem landið gefur af sér hvíldarárið skal vera fæða handa ykkur, handa sjálfum þér, þræli þínum, ambátt þinni, kaupamanni þínum og aðkomumönnunum hjá þér.

7Allar afurðir landsins skulu vera fénaði þínum og villidýrum til fæðu í landi þínu.

8Þú skalt telja sjö hvíldarár, sjö sinnum sjö ár svo að tímabil sjö hvíldarára verði fjörutíu og níu ár.

9Tíunda dag sjöunda mánaðar skaltu blása fagnaðarblástur með hafurshorninu. Á friðþægingardaginn skuluð þið þeyta hornið alls staðar í landi ykkar.

10Þannig skuluð þið kunngjöra helgi fimmtugasta ársins og boða lausn í landinu fyrir alla íbúa þess: Þetta skal vera ykkur fagnaðarár. Þá skal hver maður halda heim til jarðeignar sinnar, sérhver skal snúa heim til ættar sinnar.

11Þetta fimmtugasta ár skal vera ykkur fagnaðarár. Þá megið þið ekki sá og hvorki skera sjálfsáið korn né tína vínber af óklipptum vínviði:

12Þetta er fagnaðarár, það á að vera ykkur heilagt. Þá skuluð þið neyta afurða landsins beint af jörðinni.

13Á slíku fagnaðarári skal hver maður halda heim til jarðeignar sinnar.

14Þegar þú selur landa þínum eitthvað eða kaupir eitthvað úr hendi landa þíns megið þið ekki reyna að hafa hvor af öðrum.

15Þegar þú kaupir af landa þínum á að miða verð við fjölda ára sem liðin eru frá fagnaðarárinu. Hann á að selja þér fyrir verð sem miðast við fjölda uppskeruára.

16Því fleiri sem árin eru þeim mun hærra verð á hann að fá, því færri sem árin eru þeim mun lægra verð átt þú að krefja hann um því að hann selur þér tiltekið uppskerumagn.

17Enginn má hafa neitt af landa sínum. Þú skalt virða Guð þinn, ég er Drottinn, Guð ykkar.

18Þið eigið að halda lög mín og reglur og framfylgja þeim svo að þið getið búið öruggir í landinu.

19Þá mun landið gefa af sér ávöxt svo að þið getið etið nægju ykkar og búið öruggir í því.

20Þegar þið spyrjið: Hvað eigum við að eta sjöunda árið þegar við megum hvorki sá né hirða uppskeru okkar?

21þá mun ég senda blessun mína til ykkar sjötta árið og hún mun gera uppskeru ykkar næga til þriggja ára.

22Þegar þið sáið á áttunda árinu getið þið enn etið af gömlu uppskerunni, allt fram á níunda ár. Þið skuluð eta af gömlu uppskerunni þar til uppskera níunda ársins kemur.

Eignarréttur

23Ekki má selja land fyrir fullt og allt því að ég á landið. Þið eruð aðeins aðkomumenn og leiguliðar hjá mér.

24Alls staðar í eignarlandi ykkar skuluð þið virða endurkauparéttinn.

25Þegar ættbróðir þinn lendir í kröggum og þarf að selja eitthvað af jarðeign sinni skal það skyldmenni, sem stendur honum næst, gerast lausnarmaður hans. Hann skal leysa til sín það sem ættbróðir hans seldi.

26Þegar einhver hefur ekki lausnarmann en getur sjálfur aflað nægilegs fjár til að greiða lausnargjaldið

27skal hann telja árin frá því að kaupin voru gerð og endurgreiða kaupandanum fyrir þann tíma sem eftir er. Því næst getur hann farið aftur til jarðeignar sinnar.

28En geti hann ekki aflað nægilegs fjár til að greiða honum skal jörðin, sem hann seldi, vera í hendi kaupandans til næsta fagnaðarárs. Á fagnaðarárinu verður hún leyst og hann getur aftur farið til jarðeignar sinnar.

29Þegar einhver maður selur íbúðarhús í víggirtri borg gildir endurkauparéttur hans til loka söluársins: Endurkauparéttur hans gildir tiltekinn tíma.

30En ef hann leysir það ekki til sín fyrir árslok verður þetta hús í víggirtri borg eign kaupandans og niðja hans. Það verður ekki leyst á fagnaðarárinu.

31En hús í þorpum, sem ekki eru víggirt, teljast vera í sveit. Þau verða ekki leyst á fagnaðarárinu.

Eignarréttur Levíta

32Um borgir Levíta gildir að Levítum er heimilt að leysa til sín húsin í borgum sínum hvenær sem er.

33Ef einhver af Levítunum notar ekki endurkauparétt sinn verður það hús í borginni, sem er eign hans, leyst á fagnaðarárinu því að húsin í borgum Levíta eru eign þeirra á meðal Ísraelsmanna.

34Ekki má selja beitilandið sem liggur að þessum borgum því að það er ævarandi eign íbúa þeirra.

Hjálp við nauðstadda

35Þegar landi þinn lendir í kröggum og kemst ekki af í samfélaginu skaltu veita honum hjálp eins og aðkomumanni eða gesti svo að hann haldi lífi ykkar á meðal.

36Taktu hvorki vexti né okurleigu af honum. Þú skalt virða Guð þinn svo að bróðir þinn haldi lífi í samfélaginu.

37Þú mátt hvorki draga vexti frá peningaláni til hans né leggja okurleigu á matvæli sem þú lánar honum.

38Ég er Drottinn, Guð ykkar sem leiddi ykkur út úr Egyptalandi til að gefa ykkur Kanaansland og vera Guð ykkar.

Þrælahald

39Þegar landi þinn lendir í kröggum og selur sig þér mátt þú ekki láta hann vinna þrælavinnu.

40Hann á að vera hjá þér eins og daglaunamaður eða gestur og vinna hjá þér til næsta fagnaðarárs.

41Þá skal hann fara frá þér frjáls maður ásamt börnum sínum og snúa aftur til ættmenna sinna og jarðeignar forfeðra sinna.

42Vegna þess að þeir eru þrælar mínir, sem ég leiddi út úr Egyptalandi, má ekki selja þá mansali.

43Þú skalt ekki beita þá valdi. Sýndu Guði þínum lotningu.

44Þetta gildir um þá þræla og ambáttir sem þú eignast. Þið megið kaupa þræla og ambáttir af þjóðunum sem eru umhverfis ykkur.

45Þið megið einnig kaupa börn af þeim aðkomumönnum sem dveljast hjá ykkur undir vernd og eru fædd í landi ykkar. Þau verða eign ykkar

46og þið getið látið þau ganga í arf til barna ykkar. Þið getið ævinlega látið þau vinna sem þræla. En landa ykkar, Ísraelsmenn, skuluð þið ekki beita valdi.

47Þegar aðkomumaður eða gestur auðgast hjá þér en ættbróðir þinn lendir í kröggum og verður að selja sig aðkomumanninum eða leiguliðanum eða afkomanda aðkomumannsins

48skal heimilt að leysa hann eftir að hann hefur selt sig: Annaðhvort skal einhver af löndum hans leysa hann

49eða föðurbróðir hans, sonur föðurbróður hans eða einhver náskyldur ættingi hans. Ef hann auðgast getur hann leyst sig sjálfur.

50Hann og kaupandinn skulu telja árin frá árinu þegar hann seldi sig og til næsta fagnaðarárs. Söluverðið skal miðað við árafjöldann og hvert ár metið til launa daglaunamanns.

51Ef mörg ár eru eftir skal hann draga kaupverðið frá lausnargjaldinu sem miðast við fjölda áranna.

52En ef aðeins fá ár eru eftir til fagnaðarársins skal hann reikna samkvæmt því. Hann skal greiða lausnargjald sitt eftir árafjöldanum.

53Hann skal sæta sömu kjörum hjá honum og kaupamaður sem er hjá honum ár eftir ár. Sá sem keypti hann má ekki beita hann valdi að þér ásjáandi.

54Ef hann verður ekki innleystur á þennan hátt skal hann fara frjáls maður ásamt börnum sínum á fagnaðarárinu

55því að Ísraelsmenn eru eign mín, mínir þrælar. Þeir eru þrælar mínir sem ég leiddi út úr Egyptalandi. Ég er Drottinn, Guð ykkar.