PROVERBIOS 19 - Qullan Arunaka DC

1Jan kunani, chiqa kankañan jaqïñax juk'amp askiwa,

jan yatiñan k'arintasir jaqïñat sipana.

2Jan sum amuyt'as lurañax janiw walïkiti;

mäki lurañanakanxa, pantjasiñaw utji.

3Jaqix jan amuyt'asirïtap laykuw aynacht'i,

ukatsti jaqix Tatiturukiw juchañchi.

4Qamir yänakax walja masinak utjayi,

jan kunan jaqirusti masinakapax apanukuwa.

5K'arisis irkatir jaqix, mutuyatapuniw uñjasini;

k'ari jaqisti janiw kunjämatsa jaltkaniti.

6Waxt'asir jaqirux,

taqi jaqinakaw thaqhapxi, masiparus tukupxaraki.

7Jan kunan jaqirux pachpa jilanakapas jisk'achiwa,

masinakapasti ukat juk'amp jupar apanukuni.

8Yatiñ kankañ jikxatirixa, jupa pachpaw munasi;

ch'ikhi kankañ jikxatiristi, kusisiñ jikxati.

9K'arisis irkatir jaqix, mutuyatapunïniwa;

k'ari jaqirusti jiwaw suyt'aski.

10Jan amuyt'an jaqin qamirinakjam jakañapax janiw wakt'kiti,

mä uywatan jach'a jilïrinakar apnaqañapas janiw wakt'karakiti.

11Yatiñ kankañan jaqix janiw mäk mayjt'askiti,

chuyma usuchjatas janis kunäkaspa ukhamak uñji,

uka luratapasti jach'a kankañawa.

12Reyin q'apisitapax leonan wararitapjamawa;

khuyapayasiñapasti, alinakar purxatir sulljamawa.

13Jan amuyt'an wawax awkipar t'aqhisiyiwa.

Tuqisir warmisti jan sayt'as ch'aqir umjamawa.

14Utampi, yänakampix,

awkimpita, taykampit katuqasi,

ch'ikhi warmisti Tatitun churäwipawa.

15Jayrasiñax ikïk ikiyaski,

jayra jaqisti manq'atjam t'aqhisini.

16Kamachi arunak phuqhirix jakañap imasiski,

Tatitun yatichäwi arunakap jisk'achiristi jiwaniwa.

17Jan kunan jaqir mayt'irix Tatituruw mayt'aski,

Tatit pachpaw uka manu phuqxani.

18Wawamarux chiqachañjamäkipan chiqacham,

ukampis janiw jiwayañkam jawq'jätati.

19Sinti q'apisir jaqix mutuñ katuqani;

jupar jan mutuyañasti, juk'amp jan waliruw puriyi.

20Iwxa arunakar ist'am, chiqachäwi arunaksa katuqasirakim;

ukhamat amuyt'asir jaqir tukuñamataki.

21Jaqin amuyupan walja amtäwinakaw utji,

ukampis Tatitun amuyt'äwipakiw phuqhasi.

22Mä jaqin suma chuymanïñapaw munasi;

apjasir jaqïñat sipansa, jan kunan jaqïskañax juk'amp askiwa.

23Tatitur axsartañax jakañaruw irpi;

kusisitakiw maynix jakasi, kuna jan walt'añansa jan t'aqhisisa.

24Jayra jaqix amparapamp chuwar luqantkasasa,

lakapar manq'a apkatasiñsa jayrasiwa.

25Jan amuyt'asir jaqix mutuyat uñjasisakiw yatiqi;

yatiñan jaqisti mä sapa chiqachatakiw yatiqi.

26Awkir ñanqhachañasa, taykar utat apanukuñasa,

uka luräwinakax, mä wawatakix jach'a p'inqawa, jan arxatkayarakiwa.

27Munat wawaxay, chiqachäwi arunakarutix jan ist'kätaxa,

yatiñ kankañan suma iwxa arunakapat saraqtasma.

28K'arisis irkatir jaqix chiqa kankañat sawkasi;

ñanqha lurir jaqin lakapasti jan walinak parli.

29Jan ist'asir jaqitakix, mutuyäwix wakichatawa;

jan amuyt'asir jaqitakix, jawq'jañax wakichatawa.