DEUTERONOMIO 32 - Qullan Arunaka DC

1“Alaxpacha, ist'am, nayaw parlä;

uraqi, arunakax ist'am.

2“Yatichäwixax jallur uñtataw purxatanini,

arsutaxas sullar uñtatäniwa,

quranakxar purir sulla jallur uñtata,

ch'uxñanakxankir uma ch'aqar uñtata.

3“Diosan sutip qhanañchä:

¡Diosasan jach'a kankañap uñt'apxam!

4Jupaw jiwasan arxatirisaxa;

luräwinakapax jan kamskayawa,

luratapas chiqaparakiwa.

Jupax chiqa kankañan Diosapawa,

janiw ñanqha luratapax utjkiti,

¡jupax chiqawa, askirakiwa!

5“Qhuru chuymani ñanqha jaqinaka,

Diosaru ñanqhachirinaka,

wawapat uñt'atäñatakis jan askinaka.

6¿Akhamti Diosar yuspagarapxta?

Pisi chuyma, jan yatiñan jaqinaka,

¿janit jupasti awkimäki, janit juman irnuqirimäkisti?

¡Jupaw irnuqtam, jupaw jakañsa churaraktam!

7“Qhipa tuqir uñtam,

markaman luräwinakapat amuyt'am;

awkimar jiskt'asim,

jupasti yatichätamwa,

jilïr jaqinakamar jiskt'am,

jupanakasti yatiyätamwa.

8Alaxpachankir awkix mä kutiw

jaqinaka, markanak lakintäna,

markanakan qurpanakapsa ucharakïna,

ukampis Israel markaruw juk'amp yäqäna.

9Diosan katuqäwipasti, jaqinakapawa,

Jacobun markapawa.

10Diosax wasaran jupanakar jikxatäna,

thayan jawq'suta waña uraqina,

amparaparuw jupanakar qhumxarusïna,

jupanakar yaticharakïnwa,

pachpa nayraparjamaw sum uñjäna.

11Tapap patxan jalnaqir pakar uñtata,

chhiwchhinakapan jalnaqañap munasina,

Diosax ukham chhiqhanakap janatatasïna,

jumanakar apxarusin amstar irpsupxtam.

12“Diosakiw irpapxtam, janiw khitisa,

¡janiw khiti yaqha diosas yanapkänti!

13Atipirinakarjamaw jumanakar irpapxtam,

uka uraqin qullu patanakanjama,

pampankir achunak manq'ayapxtam,

qarqat mistur misk'i umayapxtam,

ch'ullqhi qalat aceite churapxaraktam;

14uywanakamatsti lechempi mantequillampi utjayarapipxtam,

suma lik'i ovejanak manq'apxaraktaxa,

Basán uraqinkir urqu ovejanakampi, urqu cabritonakampi.

Suma trigo achunak manq'apxtaxa,

suma uvanakat vinsa umapxaraktaxa.

15“Ukampis israelitanakax jach'aptxänwa,

Diosat armasxapxarakïnwa;

irnuqasir Diosaparux apanukünwa,

arxatir qhispiyiriparusti, jisk'acharakïnwa.

16Diosaruw q'apisiyapxäna,

yaqha axtaskañ diosanakar yupaychasa.

17Ñanqha ajayunakaruw wilañchanak luqtapxäna,

jan uñt'at k'ari diosanakaru,

jichha uñstir machaq diosanakaru,

awkinakapas ukanakar jan yupaychapxirïki ukaru.

18“Israel marka, arxatir awkimat armastawa;

jakañ churktam uka Diosamat armastawa.

19Ukham uñjasin Diosax q'apisïna,

ukat yuqall wawaparu, imill wawaparus apanuküna.

20Ukat saraki:

‘Qhiparuw uñtxä, ¡kunakxay lurapxchini!

Chiqpachansa qhuru chuyman jaqinakäpxiwa,

jan iyawsañan wawanakäpxarakiwa.

21Jan diosäki uka diosampiw phiñasiyapxitu,

uka inamay diosanakampiw q'apisiyapxarakitu;

¡nayasti jan markäki uka markampiw phiñasiyä,

jan amuyt'asiñ munir markampiw q'apisiyarakï!

22Nayan q'apisiñaxax mä ninjamaw aqtani,

wali manqhapachkamaw aqantani;

uraqsa, achunakapsa q'al tukjani,

qullunakan qalltanakapsa q'al naksuni.

23Jupanakxaruw taqi chijinak puriyanï,

jupanakxaruw taqi mich'inakaxsa antutt'anï.

24Manq'atjamaw jiwarapxani,

phuthuti usumpiw jiwarapxani;

mä jach'a usuw jupanakar tukjani;

jupanakxarux monte animalanak khithanï,

jiwayir mich'ini katarinak khithanirakï.

25Thakhinakan wawanakapax

espadampkam jiwarayataw uñjasini,

uta manqhanakansa axsarañakiw utjani;

yuqall wawasa, imill wawas jiwaraniwa,

awkinakasa, ñuñuskir wawanakas jiwararakiniwa.

26“ ‘Nayax jupanakar taqi tuqir ananukuñ amtäyäta,

aka uraqit jan khitinsa amtaskañ chhaqtayaña.

27Ukampis uñisirinakaxampi

jan lart'ayasiñ laykuw jan lurkti;

uñisirinakaxan jach'a jach'a tukuñapsa munkaraktti,

jupanakax sapxaspawa:

Jiwasaw ch'amasamp atipjtanxa;

janiw Diosax taqi ukanak lurkiti’ sasa.

28“Israel markax janiw amuyunïkxiti,

¡janirakiw amuyt'añ kankañapas utjkxiti!

29Jupanakatix yatiñanïpxaspaxa, amuyt'apxaspawa;

kunäkanitix ukanaksa yatipxarakispawa.

30¿Kunjämarak mayni sapak waranqanir jaltayisti?

¿Kunjämarak paninikisti tunka waranqanir jaltayisti?

¡Arxatir Dios sapakiw uñisirinakamar atipjaytamxa!

31“Uñisirinakasax sum yatipxi,

jupanakan arxatiripax janiw arxatirisjamäkiti.

32Jupanakax Sodoma,

Gomorra markanakankir jaqinakjamawa.

Jan wali uva yapunakar uñtatäpxiwa,

k'allk'u uvak achuyapxi;

33vinopas asirunakan jiwayir mich'ipjamawa,

katarinakan jiwayir mich'ipjamarakiwa.

34Tatitusasti siwa:

“ ‘Taqi ukanak imasiskta;

mä jila alan yänakar uñtat imasiskta,

35phuqsusiñ urux purinkani ukkhataki,

aynacht'añapax purinkani ukkhataki.

¡Niyaw jak'ankxi jupanakar t'unjañ uruxa,

niyaw jak'ankxi mutuyäwipaxa!’ sasa.

36“Diosaw markapat arxatasini,

markapar jan ch'aman uñjasaxa;

Diosaw luqtirinakapat khuyapayasini

jan kunar tukuyat jikxatasitap uñjasaxa.

37Ukat uñisirinakasarux sani:

‘¿Kawkinkarak uka diosanakamasti,

iyawsapkäyäta uka arxatir diosanakasti?

38¿Kawkinkarak waxt'anakam aparapipkäyäta,

wilañchanakam luqtapkäyät uka diosanakamasti?

¡Sartasipxpanay jumanakar yanapt'iri!

¡Jutapxpanay jumanakar arxatiri!

39Jichhax amuyasipxam,

naya sapakïtwa Diosaxa.

Janiw nayat sipan yaqha diosanakax utjkiti.

Nayaw jakañ churta, nayarakiw jakañ apaqta;

nayaw usuchnuqta, nayarakiw k'umarachta.

¡Janiw khitis utjkiti ch'amaxat qhispirixa!

40Alaxpacharuw amparax aytta,

wiñay jakañax laykuw juramento lurarakta,

41lliphipkir espadax ariptayä,

uñisirinakaxar phuqsusiñataki.

¡Nayar uñisir jaqinakarux luratapatjam churä!

42Mich'inakaxsa katuntat jaqinakan wilaparuw juricht'arakï.

¡Taqpach jilïr jaqinakaparuw p'iqinakap khuchhuqä!’

43“¡Jumanaka, jak'ankir markanaka,

Diosan markapamp chika kusisipxam!

Jupaw uywatanakapan jiwatapat phuqsusini,

uñisirinakapat phuqsusirakini.

¡Diosax markapar pampachaniwa

uraqiparusti juchanakat q'umacharakini!”

Moisesan qhipa yatichäwinakapa

44-45Moisesax Israel marka nayräxan aka q'uchun arunakap jupanakar ist'ayi, Nun chachan Josué yuqapasti jupa jak'ankaskänwa.

46Uka qhipatsti, Moisesax aka arunak Israel markarux säna:

“Taqi kuntix jichhürun yatichapksma uka arunakxat sum amuyt'asipxam, ukatsti yuqall wawanakamaru, imill wawanakamar sapxam, taqi aka kamachi arunakarjam sarnaqapxañapataki.

47Janiw aka arunakax aliq arunakakïkiti; jan ukasti aka kamachinakax jumanakan jakañamawa, jumanakatix jaysapxätaxa, walja maranakaw jakapxäta, katupkät uka uraqina, Jordán jawirat khursa tuqina.”

Diosax Moisesar Canaán uraq uñtayi

48Uka pachpa uruw Diosax Moisesar säna:

49“Abarim sat qullunakar saram, ukatsti Nebo sat qullur makhatam, Moab uraqinkir qulluru, Jericó marka uñkatasina, uka patat Canaán uraq uñtäta, israelitanakan katusiñapatak churkä uka uraqi.

50Makhatkäta uka qullun jiwxäta, ukanarak imt'xapxätam, kamisatix Aarón jilamax jiwxäna ukapachax Hor qullun imt'atäxän ukhama.

51Jumanak panix Israel marka nayräxan janiw jaysapkistati, Meribá uma jalsu jak'an jikxatasipkäyät ukapacha, Cadés uraqina, Sin sat wasarana.

52Ukhamasti jayatak uñtäta, ukampis israelitanakar churkä uka uraqirux janiw mantkätati” sasa.