2 REYES 23 - Qullan Arunaka DC

1Ukatsti reyix Judá uraqinkir jilïrinakampiru, Jerusalén markankir jilïrinakampiruw jawsayanïna, jupamp tantachasipxañapataki.

2Ukat Tatitun utaparu sarapxäna, Judá uraqinkir taqi jaqinakampi, Jerusalenankir jaqinakampi, sacerdotenakampi, profetanakampi, taqpach markampi; wawanakat qalltasina, jach'a jaqinakkama. Ukansti jach'at reyix jupanakatak ullart'arapïna, Tatitun utapan jikxataskatayna uka arust'äwi qillqat arunakax siskän ukanaka.

3Uka qhipatsti reyix Tatitun utapan sayirinakap jak'aru sayt'asisin, Tatit nayraqatan jupar jaysañatak arsüna, kamachi arunakaparjama, iwxanakaparjam chiqa kankañamp sarnaqañataki, ukhamaraki arust'äwi lurat amtäwinakar qillqatarjam phuqhañataki. Ukxarusti taqpach markachirinakarakiw uk phuqhañataki arsupxäna.

Josías reyin kamachin yatichäwiparjam luratapa(2 Cr 34.3-7)

4Ukatsti Josías reyix Hilquías jilïr sacerdotempiru, maynïr sacerdotenakampiru, punku uñjirinakampiruw säna, Tatitun utapat Baal diosana, Astarté diosana, alaxpach warawaranakan yupaychañ yänakap apsupxañapataki. Ukanaksti ninampiw nakhantayäna Jerusalén marka anqäxan Cedrón sat pampanakana, qhillanakapsti Betel chiqaruw apayäna.

5Ukatsti kawkïr sacerdotenakarutix Judá uraqinkir reyinakax qullunakan utjir yupaychañ utanakan inciensonak nakhayañapatak utt'ayapkatayna ukanakarux jaqunukünwa, uka utanakasti Baal diosaru, intiru, phaxsiru, alaxpach taqpach warawaranakar yupaychañatak luratänwa. Ukhamarus Judá uraqin utjir markanakata, Jerusalén thiyanakan utjir markanakat altaranak apaqayarakïna.

6Tatitun utapankkän uka Astarté diosan lantiparusti Jerusalenat anqäxaruw apanuküna, ukatsti Cedrón jawir thiyan qhillar tukuyañkamaw ninamp nakhantayäna, uka qhillsti markan amay imäwiparuw willitatäna.

7Ukatsti chachapura juch lurañataki wakichatäkäna uka utanaksa t'unjarakïnwa, uksti Tatitun utapan lurapxäna, yaqha diosanakar yupaychasa, ukanarak warminakax Astarté diosataki isinak p'itapxäna.

8Ukatsti Josías reyix, Judá markanakankir taqi sacerdotenakaruw jawsayäna, ukatsti qullu patanakan utjir yupaychañ utanak t'unjayäna, Gueba chiqata Beerseba chiqakama, kawkhantix uka sacerdotenakax incienso nakhayapkatayna uka utanaka, ukatxa Josías reyix Judá marka apnaqir Josué chachan reyi utapar mantañ punkupankkäna uka diosanakan altaranakap t'unjayarakïna, ukasti markar mantañana ch'iqa tuqinkänwa.

9Qullu patanakan yupaychañ utanakankiri sacerdotenakasti, janiw Jerusalenankir Tatitun altaraparux sarapkänti, jan ukasti jupanakax mayni sacerdote masinakapampiw jan levaduran t'ant'anak manq'apxäna.

10Josías reyix Ben-hinom sat qhirwan utjkatayna uka nakhayaña t'unjarakïna, jan khitis yuqall wawaparusa, imilla wawaparus Milcom diosatak wilañcha luqtasipkañapataki.

11Ukatsti Tatitun utapar mantañ chiqan utjkän uka caballonak apaqäna, nuwasïwir sarañ carronakap nakhantayarakïna, ukanakasti utanak uñjir Natán-mélec sat chachan utap jak'ankänwa. Judá markankir reyinakaw uka caballonakampi, carronakampi apnaqapxirïna inti diosar yupaychañataki.

12Ukhamarus kawkïr altaranaktix Judá marka apnaqir reyinakax Ahaz chachan utap patar lurapkatayna uka altaranak t'unjäna, ukhamaraki kawkïr altaranaktix Manasés chachax, Tatitun utap anqäxanakan lurkatayna ukanaksa; t'unjasasti t'unanakapxa Cedrón jawiraruw willtanïna.

13Ukatsti Josías reyix, Jerusalén markat inti jalsu tuqin utjkatayna uka yupaychañ utanak takichasirakïna, Olivos qullut aynach tuqina, ukanaksti Israelan Salomón reyipaw luratayna sidonionakan Astarté sat axtkañ diosapataki; moabitanakan Quemós sat uñiskañ idolopataki; amonitanakan Milcom sat uñiskañ idolopataki.

14Ukatsti yupaychañ qalanakampi, lawanakamp jisk'a jisk'a tukjarakïna, uchatäkatayna uka chiqanakarusti, jaqi ch'akhanakampiw phuqhantäna.

15Ukatsti Betel chiqan utjir altarampi, yupaychañ utanakapampi, kawkïrinaktix israelitanakaru juchar puriyiri Nabat chachan Jeroboam yuqapax lurkäna ukanakxa, Josías reyix laq'ar tukuyañkamaw tukjäna, ukatsti ninampiw nakhantayäna, ukhamarak Astarté diosan lantiparusa.

16Josías reyix Betel chiqat kutt'asinkän ukapachasti pachpa qullu patan utjkatayna uka amay imäwinak uñjäna, ukatsti uka amay imäwinakat ch'akhanak apsuyanisin ñanqhachasaw altarxar nakhantayäna. Ukhamat Tatitun arupax kunjämtix profeta tuqi yatiykatayna ukhamarjam phuqhasïna.

17Ukatsti akatjamat Josiasax mä amay imäwi uñjasin jiskt'äna:

—¿Khitir amtañatak luratas khä sayki ukaxa? —sasa.

Markankir jaqinakasti ukxarux sapxänwa:

—Uka amay imäwix, Judá markat jutkäna uka profetan imäwipawa; jupaw kuntix juma reyix Betelankir altarampi lurkta ukxat yatiyäna —sasa.

18Ukat Josías reyix säna:

—Ukhamäskpan. Jan khitis ch'akhanakap llawq'panti —sasa.

Ukhamasti janiw khitis Judá profetan ch'akhanakap llawq'känti, ukhamaraki kawkïr profetatix Samariat jutkatayna uka profetan ch'akhanakapsa.

19Josías reyix, Samaria markan utjir qullu patanakan yupaychañ utanakap taqpach t'unjäna, uka yupachañ utanaksti Israelan reyinakapaw lurapxatayna ukhamat Tatitur q'apisiyasa, ukanaksti Josiasax q'al t'unjäna, kunjämtix Betel markan lurkäna ukhama.

20Ukatsti altar patxanakan jiwarayäna, kawkïri sacerdotenakatix uka qullu patanakan yupaychañ utanakan utjkäna ukanakaru; jupanak patxarusti jaqi ch'akhanak nakhantayäna. Uka qhipat Jerusalén markarux kutt'anxäna.

Josías reyin Pascua uruyatapa(2 Cr 35.1-19)

21Uka qhipatsti Josías reyix markachirinakaruw yatiyäna Pascua uru uruyapxañapataki, Israel markan Tatitupar jach'añchasa, kunjämtix arust'äwi qillqatankki ukhamarjama.

22Markachirinakax janipuniw kunapachas Pascua uru ukham uruyapxirïkataynati, Israel markax jilïr chachanakan apnaqatäkän uka urunakatpacha, janirakiw Israelana, Judá uraqin taqi reyinakapan urunakapansa.

23Kunapachatix Josías reyix, tunka kimsaqallqun mara marka apnaqkän ukapachaw, uka Pascua urux Jerusalén markana Tatitur jach'añchas uruyasïna.

Josías reyin Dios chuymätapa

24Josías reyix layqanakampiru, yatirinakampiruw tukjäna, wila masinakan wali munat idolonakapampiru, yaqha idolonakampiru, ukhamaraki Judá uraqina, Jerusalén markan utjkän uka k'ari diosanakar yupaychañ axtkay yänaksa. Uksti Josiasax kuna qillqattix Hilquías sacerdotex Tatitun utapan jikxatkatayna ukan qillqata arunakarjam phuqhañatakiw luräna.

25Janipuniw khiti reyisa jupat nayraxa, jupat qhipatsa, Josías reyjamax utjkänti, Moisesan kamachi arunakaparjam ñanqhanakat jithiqtata, taqi chuymampi, taqi amuyumpi, taqi ch'amamp Tatitur jaysirixa.

26Ukhamäkipansa, Tatitux Judá uraqinkirinakatak q'apisitakïskänwa, Manasés reyin jan wali luratanakapax juparu ñanqhachatayna uka layku.

27Ukat Tatitux yatiyäna Judá markaru jupan nayraqatapat apanukuña, kunjämtix Israel markaru apanukkatayna ukhama; ajllisit Jerusalén markaparux apanukuñ munäna, ukhamaraki kawkïr utantix sutipa ukankañapa munkäna uksa.

Josías reyin jiwxatapa(2 Cr 35.20-27)

28Josías reyin ukat ukxar sarnaqäwipasa, taqi kun luratanakapasa, Judá uraqinkir reyinakan luräwinakapa qillqatankiwa.

29Mä urusti, Egiptonkir faraón Necao sat reyix, Éufrates jawiraruw saräna Asiria markankir reyir yanapt'iri. Josías reyisti Necao reyirux Meguido sat chiqan katuntañ amti, ukampis Necao reyix jupar uñjasin ukspachaw jiwayäna.

30Josiasan yanapirinakapasti jiwat janchipxa mä carror uchasin Meguido chiqata, Jerusalén markakamaw apxapxäna, ukan imt'xapxarakïna. Markankir jaqinakasti Josías reyin Joacaz yuqaparuw awkip lantix reyit utt'ayapxäna.

Joacaz reyin Judá marka apnaqatapa(2 Cr 36.1-4)

31Joacaz chachax pä tunka kimsan maranïkäna ukkhaw, marka apnaqañ qalltäna, jupasti Jerusalén markan kimsa phaxsikiw Judá marka apnaqäna. Taykapax Libná chiqankiri, Hamutal sutinïnwa, Jeremiasan phuchhapänwa.

32Ukampis luratanakapax Tatit nayraqatanxa jan walinakänwa, kunjämtix nayra awkinakapax jan wali lurkäna ukhama.

33Necao sat faraonaw Joacaz reyirux Hamat uraqina, Riblá chiqan katuntat ukankayäna, ukhamat Jerusalén markan jan apnaqañapataki; ukhamarusa, Judá markarux kimsa waranqa kimsa patakan kilo qullqimpi, kimsa tunka kimsani kilo qurimpi churañapatakiw wayt'äna.

34Ukxarusti Necao faraonax Josías reyin Eliaquim sat yuqaparuw awkip lantix reyit utt'ayäna, sutipsa yaqha sutimpiw uchäna, Joacín sasa. Ukatsti Joacaz reyirux Egiptoruw irpxaruwayäna, ukanarak jiwxäna.

35Joacín reyisti Necao faraonarux maykatayna uka qullqimpi, qurimp churäna, uka qullqi apthapiñatakisti, markankir jaqinakaruw apthapiñapatak wayt'äna. Ukatsti Necao faraonar churañatakix, sapa mayniw qullqita, qurita, qawqhatix churañäki uk churapxäna, qawqhatix sapa mayni irsuñapäkän ukarjama.

Joacín reyin Judá marka apnaqatapa(2 Cr 36.5-8)

36Joacín chachax pä tunka phisqan maranïkän ukkhaw, marka apnaqañ qalltäna; jupasti Jerusalén markan tunka mayan maraw Judá marka apnaqäna. Taykapax Rumá chiqankiri, Zebudá sutinïnwa; Pedaías chachan phuchhapänwa.

37Uka reyin luratanakapasti, Tatitun nayraqatapan jan walinakänwa, kamisatix nayra awkinakapax ñanqha lurapkäna ukhama.