PROVERBIOS 17 - Qullan Arunaka DC

1Sumankas jakasin qhulu t'ant'a manq'asiñax juk'amp askiwa,

jach'a manq'äwinakan nuwasis jakañat sipana.

2Ch'ikhi uywatax jan ist'asir yuqan uywiriparuw tuku;

jupasti mayni jilanakampiw tuti katuqarakini.

3Qurisa, qullqisa ninamp yant'atawa;

jaqin chuymanakapsti Tatituw yant'i.

4Ñanqha lurir jaqix, ñanqhachir jaqiruw ist'i,

k'ari jaqisti, k'ari jaqiruw ist'araki.

5Jan kunan jaqit sawkasirix, jupan Irnuqirip Tatituruw ñanqhachaski;

aynacht'añan jikxatasitapat larusirix, mutuyataw uñjasini.

6Ch'ama qarit awkinakan pillupax, allchhinakapawa;

wawanakasti awkina, taykana aytat kankañapawa.

7Jan amuyt'an jaqitakix janiw suma arunak parlañapax sumäkaspati,

janirakiw mä jilïr jaqitakisa k'ari arunak parlañapax sumäkaspati.

8Yaqhanakar qullqi chilltas sarnaqir jaqix,

taqi kunatakis ch'amanïkaspa ukham amuyasi;

amuyatapatxa, kuna lurañanakansa walt'askakiwa.

9Jan wali luratat pampachir jaqix, suma munasiñ utjayi;

jan wali luratata jan pampachir jaqixa, jaqi masiparux juk'amp jayarst'ayi.

10Amuyt'asir jaqix jupan askipatak tuqitäki ukxa, sum katuqasi;

jan amuyt'asir jaqisti, patak kuti jawq'jatäkaspa ukas janiw amuyaskaspati.

11Jan ist'asir pitthapir jaqix nuwasiñanakak thaqhi,

ukampis mä urux wali qhuru uñisirimpiw jikintasini.

12Jan amuyt'ani ñanqha amtäwini jaqimp jikthaptañat sipansa,

qallunakap aparat qhuru osamp jikthaptañaw juk'amp walïspa.

13Aski luratat ñanqhampi phuqhir jaqin utapatxa,

janipuniw jan walinakax saraqtkaniti.

14Ch'axwañ qalltañax, jawir umas jilarkaspa ukhamawa;

uka ch'axwañar janïr mantkasin jithiqtxañax juk'amp askiwa.

15Juchan jaqir juchap jan uñt'ayañampi,

aski jaqir ina ch'usat juchañchañampi,

uka pä luräwinakaruw Tatitux uñisi.

16Inamayakiw jan amuyt'asir jaqix,

yatiñ kankañ qullqimpis alasiñ munaskaspa.

17Mä jilat masix, taqi pachan munasiripuniwa;

llakisiñansti, jilamäkaspa ukham chuymachasi.

18Jaqi masipan manusitapat sayt'añax, jan amuyt'asirïñawa;

ukatsti jupaw phuqhañapäni.

19Tuqisiñ munir jaqitakix, nuwasiñax jupatak sumarakiwa;

khititix sinti parlki ukaxa, aynacht'añap thaqhaski.

20Janipuniw ñanqha amtan jaqix aski jikxatkaniti;

k'ari arunak parliristi jan walt'añaruw purini.

21Jan amuyt'asir wawan awkipäñax llakisiñak apani;

pisi chuyma wawan awkipäñax janiw kuna kusisiñäkisa.

22Kusisit chuymax jaqin jakañap sumaptayi,

llakisit chuymasti jan ch'aman tukuyi.

23Ñanqha lurir jaqix jamasat qullq chilltayasi,

chiqapar taripañäki uk maysar q'iwt'añataki.

24Yatiñan jaqix juk'amp yatiñanïñ muni,

jan amuyt'an jaqisti janiw kun munatapsa yatiskiti.

25Jan amuyt'asir wawax

awkipataki, taykapatakix jachañak utjayi.

26Jan juchan jaqir mutuyañax janiw walïkiti,

janirakiw aski jaqir jawq'añas walïkiti.

27Yatiñan jaqinakax juk'ak parlapxi,

ch'ikhi kankañasti amukt'añawa.

28Jan amuyt'asir jaqis amukïskani ukaxa,

yatiñan jaqit uñt'atäniwa.