PROVERBIOS 12 - Qullan Arunaka DC

1Chiqachatäñaru munañax, yatiñ kankañar munañawa;

chiqachatäñar uñisiñax, jan amuyt'asirïñawa.

2Aski jaqix Tatitun khuyapayasiñap jikxati,

jan wali amtan jaqirusti juchañchiwa.

3Jan wali lurañax janiw khititakis suma qalltäkiti,

aski jaqinakasti aski luratapampix sumaw sayt'ani.

4Aski lurir warmix jach'aruw chachapar apti,

jan wali warmisti chachapar jisk'achayiwa.

5Aski jaqinakan amtäwipax chiqapar uñjañawa,

ñanqha lurir jaqinakan amtäwipasti ñanqha lurañakiwa.

6Ñanqha jaqin arunakapax jiwayir sipitar uñtatawa;

aski jaqin arunakapasti qhispiñawa.

7Ñanqha jaqinakax aynacht'iwa, ukarakiw tukuyapaxa,

aski jaqin wawanakapasti janiw tukjatäkaniti.

8Yatiñan jaqix, yatiñ kankañapatjam jach'ar aptatäni,

jan amuyt'an jaqisti, jan amuyt'asirïtapat jisk'achatäni.

9Jisk'achat jaqix manq'añanïski ukax juk'amp askiwa,

jan manq'añani jach'achasir jaqit sipana.

10Aski jaqix uywanakapat khuyapayasiwa,

ñanqha lurir jaqisti janiw khuyapayasiñ yatkiti.

11Yapuchir jaqix walja manq'añaniwa;

jan amuyt'asir jaqisti inamay luräwinakan sarnaqi.

12Jan wali amtañanakax ñanqha jaqinakan sipitapawa;

aski jaqinakan luratanakapasti wiñayatakiwa.

13Ñanqha lurir jaqix pachpa k'arisitapampiw k'ithuntasi,

aski jaqisti jan walt'añanakatxa mistukipuniwa.

14Sapa mayni jaqiw parlatapatjam apthapi,

luratapatjam katuqaraki.

15Jan amuyt'an jaqitakix taqi kun luratapas walikïskiwa,

yatiñan jaqisti, suma iwxa arunakarux ist'iwa.

16Jan amuyt'an jaqix mäkiw kunatsa q'apisi,

ch'ikhi jaqisti, chuyma uskay arunakarux janiw yäqkiti.

17Chiqa arsuri jaqix, chiqap arsu;

k'ari arsuri jaqisti, k'arinakak irkati.

18Jan amuyt'as arsur jaqix, arunakapampiw maynir chuym usuchji,

amuyt'ampi arsur jaqin arunakapasti qullar uñtatawa.

19Chiqapa parlir jaqix wiñayatakiwa,

k'ari parlir jaqin arunakapasti mäkiw chhaqtawayxi.

20Ñanqha amtir jaqinakan lup'itanakapanxa k'ariw utji;

sumankir jaqinakan suma iwxa arunakapansti kusisiñaw utji.

21Aski jaqix janipuniw kuna jan walt'añansa t'aqhiskaniti,

ñanqha lurir jaqisti, taqi jan walinakxa mayak katuqani.

22K'ari parlirinakax Tatitur axtasiyiwa,

chiqa arsurinakasti jupar kusisiyiwa.

23Ch'ikhi jaqix janiw yatitapat jach'achaskiti,

jan amuyt'an jaqisti t'axmarätap qhanañchasi.

24Irnaqir jaqix apnaqaniwa,

jayra jaqisti apnaqataw uñjasini.

25Llakix jaqin chuymap mayjt'ayi;

suma arusti jaqirux kusisiyiwa.

26Aski jaqix jaqi masipar irpiriwa,

ñanqha lurir jaqinakasti, maysaruw saranukupxi.

27Jayra jaqix, janiw manq'añ jikxatkiti,

q'apha jaqisti, jilarkir manq'añanak jikxatani.

28Chiqa sarnaqañax jakañaruw irpi;

ñanqha lurañasti, jiwañaruw irpi.