1 Macabeos 15 - Biblia Guaraní con Deuterocanónicos

Antíoco ha Simón

1Antíoco, mburuvicha guasu Demetrio ra'y, y guasu rembe'y oĩhágui, oguerahauka peteĩ kuatia pa'i ruvicha guasu ha Israelgua sãmbyhyhára Simónpe, ha tetã Israélpe.

2Upe kuatia he'i:

“Mburuvicha guasu Antíoco omomaitei pa'i ruvicha guasu ha tetã sãmbyhyhára Simónpe, ha Israélpe.

3Tekove aña ikuã cha'ĩ che túva ru ypy kuerakue retãre, ha che aime aipe'a jeývo ajapo haguã chugui yma guaréicha. Upevarã péina ambosako'i heta eterei ñorãirõhára ha ygára guasu ñorãirõrã.

4Aguejyse hína che retãme ainupã haguã umi imbyaihare ha ihundiharépe.

5Aipórõ che, ko'ágã amonei pe ojeheja reiha ndéve opa umi rehepyme'ẽha ha hetave mba'e mburuvicha guasu kuéra che mboyve guare ome'ẽ vaekue ndéve.

6Aheja ndéve rejapo nde viru teerã ojeporu vaerã ne retã tuichakue.

7Jerusalén ha itupao ndojejopy mo'ã véima, umi mba'e porojukaha ha umi táva mbarete remopu'ã vaekue ha oĩva hína nde pópe, ne mba'e meméta.

8Ko'ágã guive ha opa ára guarãma, ojehejapa rei ndéve opa rehepyme'ẽ vaerã mburuvicha guasúpe, ko'agãgua ha upe riregua ave.

9Amoĩ jeývo che pópe che retã, heta mba'e iporãva ajapóta pende rehe, nde, ne retãgua ha tupaóre, pene rerakuã mbuku haguã ko yvy ape ári.”

10Áño 174 ramo, Antíoco oguahẽ hetãme, ha heta etei ñorãirõhára upepegua oho hendive, Trifón katu opyta mbovymi reheve.

11Antíoco omuña chupe, ha Trifón okañy mante yrembe'y pegua táva Dórpe.

12Ohechávo iñorãirõhára kuéra ohejapaha chupe, Trifón ohecha kuaa ivai etereiha hendive.

13Antíoco oho oñembyaty Dor renondépe, 120.000 ñorãirõhára yvy rupigua ha 8.000 kavaju arigua reheve.

14Omongora upe táva ha ondyry ave hese yguasu rembe'y guive, ha ndohejái avavépe osẽ ha oike.

Oñembojoapy ñopytyvõ Roma ndive

15Opa ko'ã mba'e oiko aja, Numenio1 Mac 12.16. ha iñirũ nguéra ou jey Rómagui, ipópe kuéra peteĩ kuatia ojererahauka vaekue mburuvicha guasu kuéra opa tetã meguápe. Upe kuatia he'i kóicha:

16Lucio, Roma pegua sãmbyhyhára, omomaitei mburuvicha guasu Toloméope.

17Pa'i ruvicha guasu Simón, ha Israelgua maymáva, ore rayhupára ha ore irũ, omoguahẽ ore rendápe hembijokuái, rombopyahu haguã pe ñopytyvõ ha joaju ymaite guivéma roguerekóva oñondive.

18Ogueru hikuái peteĩ jeguaka guasu óro guigua ipohýiva 436 kílo.

19Upévare, roguerahauka kóva ko kuatia mburuvicha guasu kuéra opa tetã meguápe rojerurévo ani haguã ojejapo mba'eve ivaíva Israelgua kuérare, ani oñendyry hese kuéra, itáva guasu kuérare ha hetãre, ha ani haguã pejoaju umi hese kuéra ija'e'ỹvare.

20Rombyaje pe jeguaka guasu ogueru vaekue oréve.

21Oime ramo Israelgua heko añáva okañy vaekue hetãgui ha oho pende apytépe, pemyakãsã ha peme'ẽ pa'i ruvicha guasu Simónpe, oinupã haguã umívape tembiapoukapy Israel pegua ojerureháicha.”

22Peichagua kuatia ojererahauka avei mburuvicha guasu Demétriope, Átalope, Ariáratepe, Arsacéspe,

23ha opa tetãme: Sampsame, Esparta, Delos, Mindos, Sición, Caria, Samos, Panfilia, Licia, Helicarnaso, Rodas, Faselis, Cos, Side, Arvad, Gortina, Cnido, Chipre ha Cirene.

24Pa'i ruvicha guasu Simónpe ojererahauka peteĩ oikuaa haguã.

Antíoco ha Simón ojei ojuehegui

25Mburuvicha guasu Antíoco, upe aja, oho oñemoĩ Dor ypýpe, ha ondyry manté hese; ojapo heta mba'e porojukaha ha omongora Trifónpe, avave osẽ'ỹ ha oike'ỹ haguã upe távape.

26Simón omondo 2.000 ñorãirõhára oipytyvõ haguã chupe, ha oguerahauka ave pláta, óro ha mba'e porojukaha.

27Antíoco katu ndoipotái ha hi'ariete ombopaha umi ñe'ẽ ñome'ẽ oguerekóva oñondive ha ojei Simóngui.

28Omondo peteĩ ijyketére guápe, Atenobio, oñomongeta haguã Simón ndive. Ha'e ogueraha chupe peteĩ kuatia he'íva: “Peẽ peike ha pemoĩ pende pópe Jope, Guézer ha Jerusalén óga mbarete, ha umíva che mba'e.

29Heta mba'e vai pejapo umi rupi ha peñemomba'e heta henda che mba'évare.

30Aipórõ, pe me'ẽ jey chéve umi peñemomba'e hague ha umi viru pemono'õ vaekue Judea jerére.

31Ỹrõ katu pehepyme'ẽ umívare 16.500 kílo pláta, ha upéicha avei umi mba'e vaieta pejapo vaekuére ha viru pemono'õ vaekuére umi táva guasu umívape. Péicha pejapo'ỹ ramo andyrýta pende rehe.”

32Atenobio, upe mburuvicha guasu rembijokuái, oho Jerusalénpe ha ijurujái opytávo umi tembiporu óro ha pláta ha mba'eta Simón oguerekóvare. Upéi ome'ẽ chupe upe kuatia ogueraháva.

33Simón pombohovái chupe kóicha: “Ore noroñemomba'éi yvy ore mba'e'ỹvare ha noromondái mba'eve, roguerojerénte ore pópe ore ru ypy kuéra rembirejakue, oĩ vaekue hína ore rehe ija'e'ỹva pópe hekope'ỹ.

34Péina ko'ágã ija oréve rembohasa jey haguã ore pópe ore ru ypy kuéra rembirejakue.

35Jope ha Guézer katu, nde rejeruréva, umi táva guasu umíva heta mba'e vai ojapo ore retãgua ha ore retãre. Roikuave'ẽ peẽme hese kuéra 3.500 kílo pláta.”

36Atenobio ipochyeterei opytávo ha oho jey mburuvicha guasu rendápe omombe'u haguã mba'épa he'i Simón, ha omombe'u avei upekuévo opa ohecha vaekue. Mburuvicha guasu ipochy eterei opytávo.

37Upe aja katu, Trifón ojupi peteĩ bárcope ha okañy Ortosíape.

38Aipórõ, mburuvicha guasu omoĩ Cendebéope, ñorãirõhára ruvicha guasúrõ pe yguasu rembe'ýre, ha ome'ẽ chupe ñorãirõhára yvy rupigua ha kavaju arigua,

39oho haguã oñemoĩ Judea renondépe, omyatyrõ haguã Cedrón, omombarete haguã okẽ nguéra ha ondyry haguã Israel guáre. Upe aja, mburuvicha guasu omuña oikóvo Trifónpe.

40Cendebeo oguahẽ Jábniape ha oñepyrũ ohova api Israelgua kuérape, oike mimi Judea rehe, oporomyakãsã ha hetápe ojuka.

41Omyatyrõ Cedrón ha oheja upépe umi iñorãirõhára kavaju arigua, osẽ haguã jepi ha oho oguata umi tape Judéape ohóvare, mburuvicha guasu he'i haguéicha.