1 Macabeos 14 - Biblia Guaraní con Deuterocanónicos

Demetrio ho'a Arsaces pópe

1Áño 172 ramo, mburuvicha guasu Demetrio ombyaty iñorãirõhára kuéra ha ojeity tapépe, Media gotyo, ohekávo iñirũrã pe Trifón ndivegua ñorãirõme.

2Oikuaávo upéva, mburuvicha guasu Arsaces, Persia ha Media pegua, Demetrio oike hague ijyvýpe, omondo peteĩ imburuvichápe osẽ haguã chupe tapépe ha omyakãsã hekovete.

3Upe mburuvicha oho, ohundi Demétriope, omyakãsã ha ogueraha Arsacéspe, ha ha'e omoinge chupe yvyrakuápe.

4Oisãmbyhy aja Simón,

Judea oiko py'a guapýpe.

Opa ára ha'e ohekáva

iporãva hetã guápe,

ohecha porã vaekue ojapóva.

5Heta hembiapo pa'ũme,

omoĩ ipoguýpe Jope,

táva y rembe'y pegua,

ha upéicha ojapo tape

yguasu rupi, oñemu haguã.

6Oipyso hetã rembe'y

ha oñemomba'epa hese;

7heta iñakãsã vaekue

omondopa hetãme kuéra.

Guézer, Bet-Sur ha Jerusalén

óga mbaretére oñemomba'e;

oguenohẽmba upégui

umi mba'e iky'áva,

avave ndaipu'akái hese.

8Oñeñemitỹ py'a guapýpe,

kokuégui oñemono'õ porã,

ha umi ñu megua yvyra

hi'a heta.

9Okaháre oguapy joa

umi myakãhára

oñe'ẽ teko porã ohasávare,

umi mitã rusu katu omonde

ñorãirõhára ao.

10Simón, umi táva guasúpe

nomoikotevẽi tembi'úre,

ha ombosako'i chupe kuéra

oñeñangareko porã haguã,

yvy apýra peve herakuã.

11Omombarete py'a guapy,

Israel tuichakue ojevy'apa.

12Ikatu maymáva oguapy

iparral ha hi'igoty guýpe,

avave opoko'ỹre hese kuéra.

13Hese kuéra ija'e'ỹva opa,

mburuvicha guasu kuéra

opytapa yvýre.

14Oipytyvõ imboriahúvape,

ohecha kuaa tembiapoukapy,

umi heko jeroviaha'ỹva,

ha iñañávape ohundipa.

15Tupao ombojeguapa,

ha tembiporu marangatu

ombohetave.

Roma ha Esparta ndive ipyahu ñopytyvõ

16Ojekuaávo Jonatán omano hague, Roma ha Espártape heta oñembyasy.

17Ha ojekuaávo, ipehẽngue Simón opytaha hekovia pa'i ruvicha guasúrõ, ha omoĩmba hague ipoguýpe Israel ha opa ijerére,

18oguerahauka chupe hikuái ñe'ẽ vrónsere ojehaíva, ombopyahu haguã hendive ñopytyvõ ojapo vaekue Judas ha Jonatán ndive.1 Mac 8.22.

19Upéva oñehenduka opavave tetã guápe, oñembyaty vaekue Jerusalénpe

20Kóicha he'i upe ñe'ẽ vrónsepe ojehai vaekue:

Mburuvicha kuéra Esparta pegua omomaitei ipehẽngue kuéra Simón, pa'i ruvicha guasu, myakãhára kuéra, pa'i kuéra ha opa Israel guápe.

21Umi pene rembijokuái ou vaekue ore rendápe omombe'u oréve mba'éichapa pene rerakuã ha pende tuicha. Ijeju kuéra heta ore mbovy'a.

22Opa mba'e ha'e kuéra he'i vaekue oréve, romoĩmbaite tetã kuatiápe kóicha: ‘Numenio, Antíoco ra'e, ha Antípatro, Jasón ra'y, Israel rembijokuái, ou hikuái ombopyahúvo joayhu ha ñopytyvõ oĩva Esparta ha Israel apytépe.

23Espartagua ojuhu porã omoguahẽ chupe kuéra torypápe, ha oñongatu ko kuatia tetã kuatia apytépe, mandu'arã opa Esparta guápe. Oñembojoyvy ko kuatia, peteĩva ojererahauka haguã Simónpe.’”

24Kóva rire, Simón omondo Numéniope Rómape peteĩ tetã jeguakarã óro reheve ipohýiva 436 kílo, ombopyahu haguã ñopytyvõ upe tetã ndive.

Simónpe ojererohory

25Oikuaávo opa ko'ã mba'e, umi Israelgua he'i: Mba'éicha piko jahepyme'ẽ vaerã Simón ha ita'ýra kuérape?

26Ha'e, ipehẽngue kuéra ha hogagua kuéra niko ojepytaso umi Israel rehe ija'e'ỹva renondépe ha omombo mombyry chupe kuéra ha omosãso ñane retã.” Aipórõ ha'e kuéra ohai ñe'ẽ vrónsere ha omoĩ hikuái peteĩ mba'e oñemopu'ãvare, yvyty Siónpe.

27Ha upe ñe'ẽ ojehai vaekue he'i kóicha:

“Ára 18hápe, mes hérava Elul jave, áño 172 ramo, mbohapy áño oisãmbyhyha Simón pa'i ruvicha guasúrõ, Asaramélpe,

28aty guasu oĩhápe pa'i kuéra, Israelgua opaichaguáva, mburuvicha kuéra ha myakãhára kuéra tetã megua, oñehenduka oréve kóicha:

29Heta ñorãirõ ombohasa aja ñembyasýpe Israel, Simón, Matatías ra'y ha Joiarib ñemoñare, ipehẽngue kuéraicha avei, heta mba'e vai ohasa, oñorãirõvo umi hetã guáre ija'e'ỹva ndive, tupao ha tembiapoukapy rehehápe; ha upéicha ogueru hetãme heta mba'e heko jerovia haguã.

30Jonatán ombyaty vaekue hetã guápe ha pa'i ruvicha guasu vaekue, oho peve itúva ypy kuerakue amyrỹi rendápe.

31Umi ija'e'ỹva ñande rehe mbaretépe oike ñane retãre ha ondyry ñande tupaóre.

32Aipórõ Simón ñane sãmbyhy ha oñorãirõ ñane retã rehehápe. Heta oiporu iplátagui voi ojogua haguã umi mba'e ojeporojuka haguã ha ohepyme'ẽ haguã ñorãirõhára kuérape;

33omombarete Judea ha Bet-Sur, Judea rembe'ýpe, oĩ haguépe ñorãirõhára ija'e'ỹva ñande rehe, ha omoĩ upépe ñorãirõhára Judea guáva.

34Omombarete avei Jope, táva y rembe'y pegua, ha Guézer, Azoto rembe'ýpe, tapykuevévo oĩ hague umi ñane retãre ija'e'ỹva, ha omoĩ upépe Judea guáva, oguerahávo umi táva guasu umívape opa oikotevẽva oñemyatyrõ haguã.

35Israelgua ohechávo Simonha peteĩ jeroviaha oñeha'ãva ombotuicha haguã Israel retã, omoĩ chupe isãmbyhyha ramo ha pa'i ruvicha guasúrõ ohepyme'ẽvo chupe opa mba'e ojapo vaekuére, imba'e porãre, ojeroviágui hese hetã ha opa ára omba'apo haguére hetãgua rehehápe.

36Ha'e oisãmbyhy rupi oñemopotĩ vaekue ñane retã umi heko jeroviaha'ỹvagui, ha umi oike vaekue David táva guasúpe, Jerusalénpe, ojapo haguépe hikuái óga mbarete ha osẽhágui omomarã pe tupao jerekue, ojahéi vai haguã umi imarangatuháre.

37Simón omoĩ ñorãirõhára Israel guáva upe Jerusalén óga mbaretépe, ha omombarete porã oñangareko haguã tetãre ha upe táva guasúre, ha omopu'ã korapy yvate Jerusalén jerére.

38Mburuvicha guasu Demetrio omonei chupe pa'i ruvicha guasúrõ,

39omoĩ chupe mburuvicha guasu irũ nguéra tuichavéva apytépe ha ome'ẽ chupe heta mba'e imbojeroviávo,

40oikuaágui, umi Romagua oguerekoha Israelgua kuérape iñirũ, oñopytyvõha ha ipehẽngue ramo, ha omoguahẽ hague torypápe Simón remimondo kuérape;

41umi Israelgua ha pa'i kuéra omoĩ jey jeyha Simónpe pa'i ruvicha guasúrõ, opa ára guarã, ou peve peteĩ maranduhára añeteguáva,

42-43ha oiko haguã ñorãirõhára ruvicha ramo, omyenonde tupao ha omoĩ umi omba'apo vaerã ipype, oisãmbyhy vaerã tetãgua rembiapo, ombyaty vaerã temikotevẽ ñorãirõrã, oguereko porã haguã opa ára umi táva mbarete, oñe'ẽ rendu haguã chupe maymáva, opaichagua tetã kuatia ojejapo haguã hérape ha omonde haguã ao pytãva ha oiporu ipyti'a rehegua órova.

44Avave, taha'e tetãgua térã pa'i, ndaikatúi ojapo'ỹvo opa Simón he'íva, upéicha avei ndaikatúi ojapóvo aty térã omonde ao pytã ha omoĩ ipyti'áre jeguaka óro, ha'e oheja'ỹ ramo.

45Umi ha'e he'ívare oñemoĩva térã ojapo'ỹva hembipota, oñenupã vaerã.

46Opa tavagua oipota rupi oñemoĩ Simón ikatuha ojapo ko'ápe oje'eháicha.

47Simón omonei torypaitépe, ha'e haguã pa'i ruvicha guasu, ñorãirõhára kuéra myakãhára, Israelgua ha pa'i kuéra sãmbyhyhára ha oguereko haguã ipópe opa tetã rembiapo.”

48Oje'e, ko'ã ñe'ẽ ojehai haguã vrónsepe ha oñemoĩ tupao ypýpe, peteĩ ojekuaave haguãme,

49ha oñeñongatu haguã peteĩ peichagua Simón ha ita'ýra kuéra ohecha haguã ohechaseha ára.