Sirac 31 - Cebuano Meaning-Based Bible

Mga Suliran Gumikan sa Salapi

1Ang pagkabalaka mahitungod sa salapi makaniwang kanimo ug makawala sa imong katulog.

2Ang pagkabalaka mahitungod sa patigayon makawala sa katulugon sama sa mahimo sa usa ka grabi nga sakit.

3Ang mga dato magbudlay pag-ayo aron makasapig maayo; unya makalingkod na sila nga hayahay ug magpuyo diha sa kaharuhay.

4Ang mga kabos magbudlay pag-ayo ug wala gihapoy mahimo ug inigpahulay nila, pobre gihapon sila.

5Walay mahigugmaon sa salapi nga kahukmang walay sala; ang iyang mga paningkamot nga madato makadala kaniya ngadto sa kasal-anan.

6Daghang mga tawo ang naalaot tungod sa salapi ug nasugamak sa kadaotan.

7Ang salapi maoy usa ka lit-ag alang kanila nga nalamat niini, usa ka lit-ag diin ang tanang buangbuang nangahulog.

8Ang usa ka tawo nga madato nga wala magpakasala sa paggukod sa salapi maoy tawo nga palaran.

9Nakaila ba ikaw ug bisan kinsa nga sama niini? Kon mao, ato siyang pahalipayan tungod sa paghimo niya ug usa ka milagro nga wala pay laing nakahimo.

10Kon may bisan kinsa nga nakalampos niining pagsulaya, angay siyang magpasigarbo. Aduna bay nahibalo nga dili siya hisakpan sa iyang paglimbong kang bisan kinsa ug wala magpahimulos niini?

11Kon mao, angay siya sa iyang kadato ug ang tanan magdayeg kaniya tungod sa iyang pagkamanggihatagon.

Pamatasan diha sa mga Kombira

12Kon motambong ka sa mga dagkong kombira, ayaw pagtan-aw-tan-aw nga nagnganga ug ayaw pag-ingon, “Pagkadaghang pagkaon!”

13Dili subay sa maayong pamatasan ang paghupot ug dalo nga mga mata. Hinumdomi kini. Walay lain sa kabuhatan nga mas dalo kay sa mata maoy hinungdan nga magpatulo kinig luha sa matag aping.

14Ayaw pagpangab-ot sa tanan nga imong makita ug ayaw pagpaniko sa mga tawo aron makakab-ot ka sa pagkaon.

15Hunahunaa ang ubang mga tawo nga anaa sa lamisa ug tagda sila sama sa imong gusto nga ikaw ilang tagdon.

16Kon aduna ka nay pagkaon, kan-a kini ingon nga usa ka tawo; ayaw pagkisapkisap ug pagdalidalig kaon; walay mahimuot niana.

17Maayong pamatasan ang pag-una sa paghunong pagkaon; ang pagpalabig busog dili makapahimuot sa uban.

18Kon adunay daghan kaayong mga tawo nga motambong, ayaw pag-unauna pagkab-ot sa pagkaon.

19Ang diyutay igo na alang kang bisan kinsa nga may maayong pamatasan. Gawas pa niana, dili ikaw maghingahinga sa kabusog inigkatulog nimo.

20Ang mga tawo nga magpalabig kaon sakitan sa tiyan ug dili makatulog. Kon dili ka magpasobrag kaon, makatulog kag maayo inigkagabii ug momata ikaw sayo sa sunod buntag nga maayo ang pamati sa lawas.

21Apan kon sakitan ka sa tiyan tungod sa hilabihang kabusog, lakaw sa dili pa mahuman ang pagpangaon ug suka aron moarang-arang ang imong pamati.

22Anak, kon magpatalinghog ikaw sa akong gisulti ug tumanon mo kini, magpasalamat ka ra unya kanako tungod niini. Sa tanan nga mga butang paghimo sa kasarangan sa imong buhaton ug dili gayod ikaw masakit.

23Ang mga tawo modayeg sa tagbalay nga manggihatagon ug takos siya sa ilang pagdayeg.

24Apan ang tanang tawo sa lungsod mahinaway sa tagbalay nga tihik sa makaon ug ang ilang mga mulo husto gayod.

25Ayaw ipaila ang imong pagkalalaki pinaagi sa pagpakita sa kadaghan sa imong mainom. Ang bino nakadaot sa daghan.

26Ang pagkagarboso sa usa ka tawo makita diha sa pakiglalis kon anaa siya sa kahubog sama nga ang puthaw masuta kon mapula na kini sa kainit ug unya ituslob sa tubig.

27Ang bino makahatag kanimo ug kalagsik kon imnon mo kini sa kasarangan. Maunsa man ang kinabuhi kon wala kini? Ang bino gibuhat aron kita malipay.

28Kon moinom ikaw niini sa kasarangan ug sa husto nga panahon, makapahimuot kini ug makalipay kanimo.

29Apan kon moinom ikaw sa panahon nga nasuko o naglagot ka, makapalabad kini sa imong ulo ug magdala kini kanimog kaguol ug kaulawan.

30Ang usa ka hubog nga buangbuang mahimo nga kawad-an sa iyang buot ug magdaot sa iyang kaugalingon. Ang iyang pag-inom makapaluya kaniya ug maghimo kaniya nga sayon ig-on sa mga hampak sa kasuko.

31Ayaw gayod badlonga ang usa ka tawo kon kamong duha nakainom. Ayaw siya siloa samtang naglipaylipay siya. Dili kini panahon nga sawayon siya ni bisan kinsa o nga hangyoon siya pagpabayad sa usa ka utang.