Sirac 13 - Cebuano Meaning-Based Bible

1Kon mohikap ka ug bulit, motapot kini kanimo ug kon makigkuyog ka sa garboso nga mga tawo, mahisama ka ra gayod kanila.

2Ayaw pagsulay pag-alsa ug butang nga bug-at ra kaayo alang kanimo ug ayaw pagpakig-uban sa mga tawo nga mas dato ug mas gamhanan kay kanimo. Dili ka makabutang ug usa ka kulon duol sa usa ka kaldero kay ang kulon mabuak kon mapangka sa kaldero.

3Kon ang usa ka dato makasala, siya pa ang manginsulto. Apan kon sa usa ka pobre makasala ang usa ka tawo, ang pobre mapugos sa pagpangayog pasaylo alang sa iyang kaugalingon.

4Ang usa ka dato mogamit kanimo samtang mapahimuslan ka pa niya apan kon ikaw ang magkinahanglan kaniya, biyaan ka niya nga walay makatabang kanimo.

5Motipon siya kanimo pagpuyo samtang aduna ka pay kabtangan ug malipay siyang magpahimulos niini hangtod nga wala ka nay nahot.

6Kon magkinahanglan siya kanimo, linglahon ka niya pinaagi sa iyang mga pahiyom ug mga pulong nga maayo ug makalipay. Mangutana siya, “Aduna ka bay kinahanglan?”

7Pakan-on ikaw niya hangtod maulawan ka. Sa kataposan, sa diha nga mahutdan ka na niya sa makaduha o makatulo ka higayon, kataw-an ikaw niya. Unya kon hikit-an mo siya, magpakaaron-ingnon siya nga wala makaila kanimo ug molabay lang kanimo.

8Pagbantay nga dili ka masayop; mahitabo nga malingaw ka sa imong kaugalingon ug sa kalit lamang makita mo nga ikaw maulawan.

9Kon dapiton ka ngadto sa panimalay sa usa ka tawong gamhanan, pagbantay sa imong panglihok. Unya sigihan ka na niya pagdapit.

10Kon ipugos mo ang imong kaugalingon diha kaniya, ibutyag niya ang imong matuod nga kahimtang. Sa laing bahin, kon magpahilayo ka kaniya, malimot siya kanimo.

11Ayaw paghunahuna nga ikaw sama kaniya ug ayaw pagsalig sa tanan nga iyang isulti kay gisulayan lamang ikaw niya pinaagi sa iyang hataas ug matinahuron nga pagpakigsulti kanimo.

12Kon ang usa ka tawo dili makatago ug mga sikreto, siya walay kaluoy; dili siya magpanuko pagpasakit kanimo o sa pagpabilanggo kanimo.

13Ampingi ang imong mga sikreto alang sa imong kaugalingon ug pagbantay pag-ayo kay kanunay ikaw nga naglakaw diha sa peligro.

15Ang tanang matang sa binuhat mas mahigugma sa sama kaniyag matang ug ang mga tawo sama usab niini.

16Maingon nga ang mga mananap nga managsama magkapundok, ang mga tawo usab makig-uban sa mga tawo nga sama kanila.

17Ang usa ka makasasala lahi kay sa usa ka tawo nga mahadlokon sa Dios sama nga ang usa ka lobo lahi sa nating karnero.

18Ang dato ug ang pobre dili magkaduol sama nga ang hena ug ang iro dili usab magkaduol.

19Ang dato mangayam sa pobre sama nga ang mga liyon mangayam sa mga ihalas nga asno diha sa kaumahan.

20Ang mapahitas-on nga mga tawo mangyam-id sa mga timawa ug ang mga dato mangyam-id ngadto sa kabos.

21Kon ang usa ka dato mahisukamod, ang iyang mga higala mogunit kaniya apan kon ang kabos matumba, yatakan pa gyod siya sa iyang mga higala.

22Kon ang usa ka dato masayop, may daghang mga tawo nga manalipod kaniya ug magpasabot sa tanan nga mga butang nga wala gayod tingali niya masulti. Apan bantayi kon maoy masayop ang usa ka pobre. Wala siyay laing madawat gawas sa mga saway; bisan kon ang iyang isulti may katarongan, walay mamati kaniya.

23Kon ang usa ka dato mosulti, ang tanan mohilom ug ila siyang dayegon hangtod sa kapanganoran tungod sa iyang gisulti. Apan pasultia ang usa ka tawong kabos ug ang tanan moingon, “Kinsa man kana siya?” Imudmod nila siya kon mahisukamod siya.

24Walay daotan diha sa pagkadato basta wala ka makasala sa pagkab-ot niini. Apan dili usab sala ang pagkakabos. Ang mga dili diosnon lamang maoy naghunahuna niini.

25Ang anaa sa imong kasingkasing maoy makapahimo sa imong panagway nga malipayon o masulob-on.

26Kon gibati kag kalipay makita kini sa imong panagway bisan ug ang paghimog mga sanglitanan nagkinahanglan ug halalom nga panghunahuna.