Lyfr y Psalmau 105 - Welsh Metrical Psalms by Morris Williams 1850

1Clodforwch bawb yr Ion yn rhwydd,

Ar Enw’r Arglwydd gelwch;

Ac i holl bobl y byd ar g’oedd

Ei fawr weithredoedd traethwch.

2Datgenwch gân i Arglwydd nef,

Canmolwch Ef a’i wyrthiau;

Ac ymddiddenwch am yr Ion

A’i fawrion ryfeddodau.

3O gorfoleddwch yn eich cân

Yn Enw glân yr Arglwydd;

Llawen fo calon pawb a’u llef

A’i ceisiant Ef yn ebrwydd.

4Ceisiwch yr Arglwydd Ior a’i nerth,

A gwedd ei brydferth wyneb;

5Cofiwch ei ryfedd waith di‐fai,

Ei wyrthiau a’i uniondeb.

6Chwychwi had Abraham ei was,

Cerdd addas cenwch iddo;

Datgenwch byth ei glod a’i fawl,

Chwi feibion ethawl Iago.

7Efe yw ’n Harglwydd Dduw o hyd,

Drwy ’r hollfyd aeth ei farnau;

8Cofiodd ei air i ddynol hil

Hyd fil o genedlaethau.

9Sef gair ei lw i Abra’m ac

I Isaac gynt a dyngodd;

10I Jacob ac i Israel byth

Y ddeddf ddi‐lyth a roddodd.

11“I ti,” medd Duw, “y rhôf yn rhad

Dir Canaan, gwlad ehelaeth;

Cei berchennogi rhandir hon

Yn raslon etifeddiaeth.”

12Pan oeddynt ond ychydig ri’

Estronol ynddi ’n trigo,

13Pan ydoedd Abraham a’i had

O wlad i wlad yn crwydro.

14Ond ni oddefodd Naf er hyn

I undyn eu gorthrymmu;

Oblegid ei ddewisol rai

Brenhinoedd gwnai geryddu.

15“A’m pobl enneiniog,” medd Duw Ion,

“Yn drawsion na chyffyrddwch;

A’m glân brophwydi genau gwir

Sydd yn eich tir, na ddrygwch.”

YR AIL RAN

16Galwodd am newyn ar y wlad

A thost brinhâd i’w difa;

Felly distrywiodd eu holl faeth,

A holl gynhaliaeth bara.

17I’r Aipht o’u blaen anfonodd wr

Yn gynnorthwywr addas,

Joseph ei was, anwylyd nef, —

A gwerthwyd ef yn gaethwas.

18Rhoi haiarn i’w gystuddio wnaed,

A chloi ei draed diniwaid;

Mewn gefyn fe ’i rhwymasant hwy,

Ai ’r haiarn drwy ei enaid.

19Fe ’i cadwyd yn y carchar caeth

Hyd nes daeth gair yr Arglwydd;

Profwyd ei burdeb gan air Ior, —

Fe ’i tynnwyd o’r gwaradwydd.

20Yna ’r brenhin o’r carchar caeth

Yn rhydd a ddaeth i’w roddi;

Ei archiad ef, yn amser Ior,

A’i tynnodd o’r cadwyni.

21Ei eiddo a’i dŷ rhoes dan ei law,

I rwymaw ei foneddwŷr,

22I ddysgu pur ddoethineb Duw

Yn addysg i’w seneddwŷr.

23Aeth Israel hefyd i wlad Ham,

Gwlad trais a cham, i ’mdeithio;

Do, fe aeth Jacob hen ei dad

I’r Aiphtaidd wlad i drigo.

24Gwnaeth Ion i’w bobl gynnyddu ’n awr

Yn ddirfawr mewn gwlad estron;

A gwnaeth eu llïaws wrth amlhâu,

Yn gryfach na ’u gelynion.

25Fe droes ar ŵyr eu calon gau

I lwyr gasâu ei weision;

Gorthrymmu wnaethant bobl Duw Naf

Ag eithaf eu dichellion.

26Moses ei was anfonodd Ion,

Ac Aaron ei ddewisol;

27Dangosent yno ’i wyrthiau Ef, —

Ei fraich oedd gref a nerthol.

28Anfonodd gaddug dros y tir,

Ac arno ’n hir arhosodd;

Ar lais Duw Naf gwrandawai ’r nos,

A dunos a ymdaenodd.

29Eu dwfr gwnai ’n gochwaed yn eu mysg,

Bu feirw pysg eu hafon;

30Eu tir a heigiodd lyffaint hyll

Yn ’stefyll eu t’wysogion.

31Dywedai ’r gair, a daeth i’w mysg

Bla trwm o gymmysg wybed;

A llanwai llau eu bro ’mhob man,

A phob rhyw aflan bryfed.

32Eu gwlaw a wnaeth yr Ion â’i air

Yn gawod gesair caled;

Ac yn lle gwlaw o’r awyr lân,

Daeth fflammau tân i wared.

33Eu gwinwŷdd a’u ffigyswŷdd îr

A choed eu tir a ddrylliodd;

34Daeth dirif lindys yn y man,

A’r locust, pan orch’mynodd.

35Bwyttasant yr holl laswellt mwyth,

Difasant ffrwyth eu meusydd.

36Eu cynblant oll a laddodd Ion,

Sef blaenion nerth eu cynnydd.

37Allan y dygodd hwynt o’r fro

Yn llwythog o drysorau;

Aent bawb o honi ’n fawr a mân

Heb egwan yn eu llwythau.

38Llawenydd oedd trwy ’r Aiphtaidd fro

Pan aeth plant Iago allan;

Syrthiasai arswyd pobl yr Ion

Ar holl drigolion Soan.

Y DRYDEDD RAN

39Taenodd liw dydd gwmmwl uwch ben

Rhag gwres yr haulwen tanbaid;

A thân liw nos trwy ’r teithiad hir,

Yn llewyrch clir a channaid.

40Dug soflieir hefyd gyd â hyn

Pan wnaethant ofyn iddo;

A bara o drysordŷ ’r nef

Diwallodd Ef yr eiddo.

41Holltodd y gallestr graig â’i rym,

A’r dwfr yn gyflym ffrydiodd;

I’w dilyn hwynt yn rhedlif glas

Drwy ’r anial cras y rhedodd.

42Felly ’r addawsai gynt i’w was,

A gair ei ras a gofiodd;

43A’i bobl ei Hun, dan seinio cân,

I randir Canaan dygodd.

44Rhoes dir y bobl i’w anwyl rai,

Eu llafur a’u meddiannau;

45Fel y cynhalient gyfraith Ion,

Ei air a’i gyfion ddeddfau.