Salmau 120 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM CXX.M. S.Caniad y Graddau.

1Myfi a lefais arnat, Nêr,

Yn nydd cyfyngder enbyd:

Gwrandewaist a gwaredaist fi

O’m holl galedi dybryd.

2O Arglwydd! cadw fi rhag gau

Wefusau ’r rhai celwyddog —

Oddi wrth y tafod drwg ei naws,

A’i eiriau traws a miniog.

3Tebyg i beth y d’wedem fod

Yr enwir dafod eiddig?

4Tebyg i lymion saethau cawr,

Neu farwawr meryw ffyrnig.

5Gwae fi fy mod ’mysg gwŷr dirâs

Yn Mesech gâs yn trigo;

Yn mhebyll duon Cedar wael

’N iselwael ’rwy’n preswylio.

6Hir trigodd f’ enaid gyda’r rhai

Sydd yn casau y gwirion;

7Heddychol wyf — pan dd’wedaf air

Am ryfel cair hwy ’n union.

Nodiadau.

Y mae y salm hon yn sefyll ar ben dosbarth neillduol o’r salmau, pymtheg mewn nifer, a elwir Caniadau y graddau. Y mae y tybiau amrywiol ynghylch ystyr ac amcan y teitl hwn bron yn aneirif. Mỳn rhai eu galw Caniadau y grisiau, a’u bod wedi eu cyfansoddi i’w canu ar amserau arbenig gan y cerddorion wrth ddringo y grisiau oedd yn arwain i’r deml. Ereill a’u galwant Caniadau yr esgyniad, i’w canu wrth esgyn bryn Seion o’r ddinas i fyned i dŷ yr Arglwydd. Ereill etto a’u galwant Caniadau dyrchafedig, ar gyfrif gwychedd y cyfansoddiad, neu beroriaeth yr alaw y cenid hwynt arni; yr hon, meddant, oedd yn dechreu yn isel, ac yn chwyddo yn raddol i’r nodau uchaf mewn cerddoriaeth. Caniadau a genid gan y gaethglud ar y ffordd yn eu dychweliad adref o gaethiwed Babilon oeddynt, fe dybia rhai; ac y mae yn amlwg ddigon fod rhai o’r caniadau hyn yn perthyn i’r cyfnod hwnw: ond nid oes yn y rhan fwyaf o honynt ddim o sŵn y caethiwed hwnw, na’r waredigaeth o hono. Tebygol ydyw ddarfod iddynt gael eu cyfansoddi ar amrywiol adegau, ac oddi ar wahanol ac amrywiol achlysuron, ac fe allai gan amrywiol bersonau, ac i Ezra eu cyfleu gyda’u gilydd yn nghanon y llyfr hwn; a hyny yn benaf, fe ddichon, am eu bod yn ganiadau perthynol i’r un alaw.

Y mae y cyfeiriad at Mesech, a phebyll Cedar hefyd, yn y salm hon wedi peri cryn benbleth i ddeonglwyr ysgrythyrol. Ni bu Dafydd erioed yn y manau hyny, meddant, na neb o’r caethion a ddygwyd i Babel chwaith. Cyfeirir at Arabiaid anwar a rhyfelgar oedd yn crwydro yn yr anialdiroedd dwyreiniol; a dichon fod y cyfansoddydd, pwy bynag ydoedd, yn arwyddo fod y dynion yr oedd efe yn trigo yn eu mysg ar y pryd yn ddynion cyffelyb i’r Arabiaid hyny. Fe wêl y darllenydd fod ystyr gwahanol i’n geiriau am y tafod twyllodrus, & c., yn yr aralleiriad yma, i’r un a gyflea ein cyfieithiad ni, a’r un Saesneg yr un modd; sef, mai amcan cyfansoddydd y salm ydoedd, cyffelybu geiriau y tafod twyllodrus i saethau llymion a marwor poeth, ac nid ei drywanu â saeth.