Salmau 96 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM XCVI.M. C.

1Cenwch i’r Arglwydd newydd gân,

Holl lwythau daear lawr;

2Bendigwch, a chyhoeddwch glod

Ei sanctaidd enw mawr.

Cyhoeddwch bawb o ddydd i ddydd

Ei iachawdwriaeth ef,

3A’i fawr ogoniant ef yn mhlith

Y bobloedd dan y nef.

4Can’s mawr a chanmoladwy iawn

Ydyw ein Harglwydd glân;

Ofnadwy yw efe goruwch

’R holl dduwiau mudion mân.

5Can’s duwiau ’r bobloedd nid y’nt hwy

Ond delwau gwâg i gyd;

Ond ein Duw ni yw ’r hwn a wnaeth

Y nefoedd fawr, a’r byd.

6Gogoniant pur a harddwch sydd

O flaen ei wyneb e’;

Nerth a hyfrydwch byth heb drai

Sydd yn ei gyssegr le.

Rhan

II.

M. C.

7Tylwythau ’r bobl, i’r Arglwydd rhowch

Ogoniant, clod, a nerth:

8De’wch i’w gynteddau, dygwch hedd

Offrymau mawr eu gwerth.

9Addolwch ef yn sanctaidd dŷ

Ei breswylfa îs y nef,

Ac ofned yr holl ddaear lawr

Ger bron ei fawredd ef.

10Iehofah yn teyrnasu sy’ —

Cyhoeddwch hyny ’n llawn;

Efe a sicrha y byd,

Ac ef a’i barna ’n iawn.

11Y nefoedd uchod, llawenhäed;

Caned y ddaear hon;

A rhued yntau, y môr mawr,

Ei foliant â phob ton.

12A llawenhaed y maes, a’r oll

Sydd ynddo, yn gyttûn;

Cydganed prenau ’r coed eu cerdd

Yn hyfryd bob yr un.

13O flaen Iehofah, can’s mae ’n dod —

Yn d’od i farnu ’r byd;

Mewn gwir ac iawnder barna ef

Y bobloedd oll ynghyd.

Nodiadau.

Er nad oes i’r salm hon, mwy nag i’r salmau blaenorol, deitl yn rhoi enw ei hawdwr, y mae yn gwbl sicr mai salm Dafydd ydyw; canys yr ydym yn ei chael yn rhan o’r salm a roddodd efe yn llaw Asaph a’i frodyr i foliannu yr Arglwydd, “pan ddygasant hwy arch Duw i mewn, ac y gosodasant hi yn nghanol y babell a osodasai Dafydd iddi;” 1 Cron. xvi. 1. O adn. 23 hyd adn. 33 yn y bennod hono yn Llyfr Cyntaf Cronicl, ceir y salm hon gydag ychydig o wahaniaeth.

Fel y salm o’r blaen, gelwir yma ar yr holl ddaear — yr holl bobl — i foliannu yr Arglwydd ar gyfrif ei fawrhydi anfeidrol goruwch yr holl dduwiau, ei weithredoedd mawrion a’i oruchwyliaethau priodol. Rhoddir yma rai awgrymiadau am alwad y Cenhedloedd. Dyfodiad y Messïah, a gogoniant ei deyrnas a’i frenhiniaeth ef yw testyn a sylwedd y gân newydd hon. O’i flaen ef, yn ei ddyfodiad i farnu y ddaear, nid ei ddyfodiad i farn y dydd olaf, ond ei ddyfodiad cyntaf i osod barn ar y ddaear, fel y dywed y prophwyd Esaiah (pen. xlii. 2) drwy osod i fyny deyrnas ei ras arni — o’i flaen ef yn ei ddyfodiad i’r byd, meddwn, y gelwir ar y nefoedd i lawenhau, y ddaear i orfoleddu, y môr a’i gyflawnder i ruo, y maes a’r hyn oll sydd ynddo, a phrenau y coed i ganu. Nid rhyfedd y gelwir am “gân newydd” o’r fath yma, fel y gwneir yn nechreu y salm, ar y fath destyn, pan y mae Iehofah yn myned i wneyd a dadguddio peth newydd ar y ddaear, a hwnw y peth mwyaf a wnaeth ac a ddadguddiodd efe erioed yn ei lywodraeth.