Salmau 71 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM LXXI.M. B. D.

1Gobeithiais ynot ti,

O Arglwydd cu! na chaed

Neb byth fy ngwel’d mewn c’wilydd mawr

Yn myn’d i lawr dan draed;

2O! achub fi, fy Nêr,

Yn dy gyfiawnder mâd;

Gostwng dy glust, a chlyw ’r awr hon

Fy ngweddi, dirion Dad.

3Bydd i mi ’n drigfa glyd

I dd’od iddi o hyd am nawdd,

Gorch’mynaist f’ achub — gelli di

Wneyd hyny ’n ddigon hawdd;

Craig nerth fy enaid gwan —

Tydi dy hunan yw

F’ amddiffyn, a fy ngheidwad da,

Fy noddfa, a fy Nuw.

4Gwared fi, O fy Nuw!

O law yr annuw croes,

5Can’s Duw fy ngobaith wyt o hyd

O’m hie’ngctid drwy fy oes;

6O’r bru, a’r groth, tydi

A’m tynaist i ’n ddinam,

A gwnaethost im’ obeithio ’n glau

Pan o’wn ar fronau ’m mam.

Fy mawl am danat mwy

Gaiff fod tra byddwy’ byw;

7Rhyfeddod oeddwn i i lu,

Fy noddfa fu fy Nuw:

8Llanwer fy ngenau byth

A’th foliant dilyth tau;

9Na fwrw fi o blith dy saint

Yn amser henaint brau.

Rhan

II.

M. C.

Na wrthod fi, pan ballo’m nerth,

Fel un diwerth;

10y mae

Gelynion dig fy enaid gwan

Oll am ei wel’d dan wae.

Cydymgynghori maent

11gan ddweyd,

Duw a’i gwrthododd ef;

Erlidiwch, deliwch o! — nid oes

Waredydd glyw ei lef.

12O Dduw! oddi wrthyf na fydd bell,

Prysura i’m cymmhorth:—

13dod

Rhai geisiant f’ enaid dan eu gwarth,

Dyfetha hwy o fod.

14Gobeithiaf finnau ’n wastad, a

Moliannaf di fwy fwy;

15Am ddoniau ’th ras, can’s mi ni wn

Rifedi arnynt hwy.

Rhan

III.

8.7.

16Yn nghadernid mawr dy allu,

Arglwydd Dduw y cerdda’i ’n gry’;

Dy ddaioni, dy gyfiawnder

Di yn unig gofiaf fi;

17O’m hieuengctid ti a’m dygaist

Hyd yn hyn o’m dyrus daith,

Traethais innau allan beunydd

Glod dy ryfeddodau maith.

18O! na wrthod mo’nof etto

Dan benllwydni henaint, hyd

Nes mynegwyf dy gadernid

I’r oes hon a’r oesau i gyd;

19Dy gyfiawnder di sydd uchel,

Pethau mawrion yn ddiri’

Wnaethost:— pwy, O Dduw! sy’n debyg

Yn mhob mawredd i tydi?

20Ti, ’r hwn wnaethost imi weled

’R aml a’r blin gystuddiau fu,

A’m bywhei drachefn — cyfodi

Fi o orddyfnder daear ddu;

21Amlhei fy mawredd etto

Megys gynt yr amlhâi

Fy mlinderau, a’m cysuro

I o amgylch ogylch wnai.

22Minnau a’th foliannaf beunydd

Ar offeryn nabl, fy Nuw!

Canaf i ti ar y delyn

Glodydd dy wirionedd gwiw;

23Fy ngwefusau fyddant hyfryd,

Pan ddadganant glod dy ras,

Profa ’m henaid a waredaist

Ar dy foliant beraidd flâs.

24Caiff fy nhafod draethu beunydd

Dy gyfiawnder di a’th rym;

Can’s c’wilyddiwyd a gw’radwyddwyd

Pawb a geisiant niwed im’.

Nodiadau.

Yn un o drallodau ei henaint, naill ai yn amser gwrthryfel Absalom, neu yn union ar ol gostegu hwnw, pan gynnygiodd Seba, mab Bicri, godi gwrthryfel yn ei erbyn, y cyfansoddodd Dafydd y salm hon. Yr oedd efe erbyn hyn wedi “gweled aml a blin gystuddiau, a thrallodion,” fel y dywed; cystuddiau a thrallodion amlach, a blinach, nag a welodd nemawr i ddyn erioed o’i flaen ef, na byth ar ei ol. Cawsai hefyd aml a hynod waredigaethau o’i gystuddiau a’i drallodau; ac o herwydd y naill a’r llall, y trallodau a’r gwaredigaethau, yr oedd efe iddo ei hun, ac i lawer, megys yn rhyfeddod.

Traetha yn nechreu y salm yr hyn a draethasai laweroedd o weithiau o’r blaen, ac nad oedd byth yn blino ar ei draethu; sef, ei obaith a’i ymddiried yn ei Dduw. Yr oedd y profion aml a gawsai efe o ffyddlondeb yr hwn yr ymddiriedasai ynddo bob amser wedi cadarnhau ei hyder ynddo nes oedd ei galon bellach wedi ei hattegu, ac yn ddisigl yn ymddiried yn yr Arglwydd. Y gogoniant mwyaf a allwn ni ei roddi i Dduw ydyw, ymddiried ynddo — yn ei enw, ei air, a’i addewidion. “Yr Arglwydd sydd hoff ganddo y rhai a’i hofnant ef, sef y rhai a obeithiant yn ei drugaredd ef.” Ac nid oes un teimlad yn dwyn y fath dawelwch a chysur i’r meddwl ei hun chwaith.

Gweddïa y Salmydd yma hefyd am yr un peth ag y gweddïasai ugeiniau o weithiau o’r blaen; sef, ar fod i’r Duw yr oedd efe yn wastad yn ymddiried ynddo, ac a’i gwaredasai o bob trallod blaenorol, ei waredu o’r trallod hwn etto, a dyrysu amcanion ei elynion yn ei erbyn; gan seilio dadl ei weddi ar ei ymddiried yn yr Arglwydd o’i ieuengctid, a gwaredigaethau gwastadol yr Arglwydd iddo. Gweddïa hefyd am i’r Arglwydd ofalu am dano, a bod yn dyner wrtho yn awr, pan yr oedd efe wedi cyrhaedd dyddiau henaint a phenllwydni, a chaniatau iddo y ffafr o gael bod yn ddefnyddiol dros ryw dymmor yn mhellach dros ei Dduw — i ddysgu ei ffyrdd, a mynegu ei rinweddau ef i ereill. Cafodd llawer hen Gristion ar ol Dafydd flas a hyfrydwch wrth arfer y deisyfiadau hyn o eiddo y Salmydd drosto ei hun.

Terfyna y salm mewn moliant gwresog. Teimlai y Salmydd fod deisyfiadau ei weddi yn cael eu gwrandaw, ac y cyflawnid hwy iddo; ac erioed ni chyfodasai ei enaid i uwch hwyl wrth foliannu yr Arglwydd nag y gwna yma. Y mae ei ysbryd fel hyn yn “dirf ac yn iraidd yn ei henaint, i fynegu mai uniawn yw yr Arglwydd ei graig, ac nad oes anwiredd ynddo.”