Salmau 95 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM XCV.M. B.

1Cydganwn foliant rhwydd

I’r Arglwydd — gweddus yw;

Yn nerth ein hiechyd llawenhawn,

Mawr ydyw dawn ein Duw.

2O! deuwn oll ynghyd

Yn unfryd ger ei fron;

Offrymwn iddo ddiolch clau

Mewn salmau llafar llon.

3Anfeidrol fwy yw Iôn

Na ’r duwiau meirwon mân,

A Brenin uwch brenhinoedd byd,

I’w enw i gyd bo’r gân.

4Mae gorddyfnderau ’r llawr

Oll yn ei lesfawr law,

Ac uchelderau mawrion certh

Y bryniau anferth draw.

5Y môr, a’i deulu maith,

Hwy ydynt waith ein Duw:

A’i eiddo ydyw ’r ddaear gron,

A phawb ar hon sy’n byw.

Rhan

II.

8.7.4.

6Deuwch, plygwn ar ein gliniau,

Ac addolwn ger ei fron

Ef, yr Arglwydd ein Gwneuthurwr,

Gwasanaethwn ef yn llon:

7Pobl ei borfa, & c.,

Ef, a’i ddefaid ydym ni.

Heddyw, os rhoddwch glust i wrandaw

Ar leferydd ei air ef,

8Na chaledwch eich calonau

Fel yn nydd y gynnen gref:

Dydd y profi, & c.,

Yn anialwch Cades gynt.

9Pan y’m temtiwyd gan eich tadau,

Ac profasant fi, medd Iôn,

Ac y gwelsant fy ngweithredoedd —

Pery am danynt byth y sôn:

10Deugain mlynedd, & c.,

Ymrysonais â hwynthwy.

D’wedais, Pobl gyfeiliornus

Yn eu calon ydynt hwy;

A fy ffyrdd nid adnabuant,

Ymgyndynu wnaent fwy‐fwy:

11Fel y tyngais, & c.,

Na ddoe’nt i’m gorphwysfa i.

Nodiadau.

Salm Dafydd, fe dybir, yw hon etto; ac y mae cefnogaeth i’r dyb yn Heb. iv. 7, lle y mae Paul, wrth goffau yr ymadroddion yn adn. 7 a 8 o’r salm, yn eu priodoli i Dafydd. Ond nid yw hyny chwaith yn ddadl benderfynol ar y mater, o blegid y mae Llyfr y Salmau oll, yn y Testament Newydd, yn cael ei briodoli i Dafydd, o herwydd mai efe ydoedd awdwr y rhan fwyaf o honynt. Galwad ddifrifol ar y bobl i ymgasglu ynghyd i addoli a moliannu Duw a gawn yn gyntaf yma, oddi ar ystyriaeth o’i ddaioni graslawn i’w greaduriaid, a’i fawredd anfeidrol fel yr unig wir Dduw, Creawdwr, a Llywodraethwr pawb a phob peth. Wedi crybwyll yr ystyriaethau hyn, geilw y Salmydd drachefn ar y bobl i gyduno âg ef mewn addoliad cyhoeddus i Dduw, gan eu rhybuddio i ochelyd bod fel eu tadau yn yr anialwch, yn gwrthod gwrandaw ar leferydd Duw, ac yn ei demtio i ddigofaint drwy eu calon‐galedrwydd a’u gwrthryfel, fel, wedi ymryson â’r genhedlaeth hono am ddeugain mlynedd, y “tyngodd efe yn ei lid na ddelent i’w orphwysfa ef,” sef, i Wlad yr Addewid. Yn y rhan olaf hon o’r salm Duw ei hun sydd yn llefaru.

Rhydd yr apostol (Heb. iv. 7-9) eglurhâd ar y geiriau hyny yn y salm, gan eu cymmhwyso at alwadau a lleferydd Duw yn yr efengyl. “Drachefn (medd ef), y mae efe (Duw) yn penu rhyw ddiwrnod, gan ddywedyd yn Dafydd:” — rhyw ddiwrnod arall, amgen na’r diwrnod y llefarai yn Moses wrth y genhedlaeth hono a’i digiodd ef yn yr anialwch; ac am ryw orphwysfa arall, amgen na’r orphwysfa y llefarai am dani wrthynt hwy y pryd hwnw. Dygodd Iosuah y genhedlaeth nesaf o blant Israel i’r orphwysfa ddaearol y cauwyd y genhedlaeth a ddygwyd o’r Aipht allan o honi. “Ond pe dygasai Iesus hwynt i orphwysfa (i wir a chyflawn orphwysfa), ni soniasai efe (Duw) ar ol hyny am ddiwrnod arall,” gan y buasai y bwriad a’r addewid ddwyfol wedi eu llwyr gyflawni yn yr Iesu (Iosuah) hwnw. “Y mae gan hyny orphwysfa etto yn ol i bobl Dduw.” Y mae y diwrnod a benir yn Dafydd, gan hyny, yn ddiwrnod arall, a’r orphwysfa yn orphwysfa arall; ac yr ydym yn gweled Iesu arall yn arweinydd i’r orphwysfa arall hono, o’r hwn nid oedd yr Iesus cyntaf ond cysgod gwan, a’r orphwysfa y dygodd yr Iesus hwnw y bobl i mewn iddi ond cysgod ammherffaith iawn o’r orphwysfa ysbrydol a thragwyddol y mae Iesu, Cyfryngwr y Testament Newydd, yn dwyn credinwyr i mewn iddi. Eu hanghrediniaeth yn unig a gauodd y genhedlaeth hono yn yr anialwch allan o’r orphwysfa dymmorol, ac anghrediniaeth yn unig sydd etto yn cau dynion dan yr efengyl o’r orphwysfa ysbrydol a thragwyddol. “Byddwn ddyfal,” medd yr apostol, “i fyned i mewn i’r orphwysfa hono, fel na syrthio neb yn ol yr un siampl o anghrediniaeth.”