Salmau 110 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM CX.8.7.Salm Dafydd.

1D’wedai ’r Arglwydd wrth fy Arglwydd,

Eistedd ar fy neheu’n awr,

Nes gosodaf dy elynion

Oll o dan dy draed i lawr:

2Gwialen nerth dy ras o Seion

Enfyn Duw — teyrnasa di,

Draw yn nghanol dy elynion,

Mewn goruchel barch a bri.

3Bydd dy bobl yn ewyllysgar,

Oll i ti yn nydd dy nerth;

Gwisgant harddwch gwir sancteiddrwydd,

Brydferth wisg o ddwyfol werth:

Fel y gwlith o groth y wawrddydd,

Bydd dy enedigion di,

Tyrfa lân a fydd na ddichon

Un‐dyn byth ei rhifo hi.

4Tyngai’r Arglwydd i’r Messiah —

Ni bydd ’difar ganddo — Ti

Wyt yn ol urdd Melchisedec,

Yn offeiriad byth i mi:

5Ar dy ddeheu law Iehofah

A drywana ’n nydd ei lid

Y brenhinoedd a gyfodant

Yn dy erbyn oll i gyd.

6Barna ef yn mysg cenhedloedd,

Mewn awdurdod, caiff fawrhâd,

Lleinw leoedd â ch’laneddau,

Clwyfa deyrniaid llawer gwlad;

7Ar ei ffordd fe ŷf o’r afon,

A dyrchafa ef ei ben;

Gogoneddus ar y ddaear

Fydd, ac yn y nefoedd wen.

Nodiadau.

Y mae awyr‐dymmer y salm hon yn wahanol iawn i’r flaenorol — “Canys wele, y gauaf a aeth heibio, a’r gwlaw a basiodd:” gostegodd taranau y melldithion, a daeth haf teg a hyfryd yr efengyl arnom yma. Gellid dyweyd wrth Dafydd yn awr, fel y dywedai y dysgyblion wrth eu Harglwydd ar un achlysur, “Wele, yn awr yr ydwyt yn dywedyd yn eglur, ac nid wyt yn dywedyd un ddammeg;” Ioan xvi. 29. Felly y llefara y Salmydd am y Messïah yn y Salm hon. Nid yw yn dywedyd un ddammeg — dim ag sydd yn berthynasol iddo ef ei hun, nac i Solomon, mewn rhan, ac mewn rhan i’r Messïah, fel mewn amryw salmau ereill. Eithr am y Messïah yn unig, ac yn hollol, y llefara efe; ac y mae yn ammhossibl cymmhwyso yr ymadroddion at neb arall. Wrth bwy y dywedodd Iehofah, fel y sylwa yr apostol (Heb. i. 13), “Eistedd ar fy neheulaw, hyd oni osodwyf dy elynion yn droedfaingc i’th draed?” Yn sicr, nid wrth Dafydd, ond wrth Arglwydd Dafydd; a’r Messïah oedd hwnw, yn ol esboniad Crist ei hun wrth yr Iuddewon — ac ni chynnygient hwythau wadu hyny: Mat. xxii. 42. A’r un modd yr ymadrodd arall:— nid oedd Dafydd na Solomon yn offeiriaid yn ol urdd Melchisedec, nac yn ol urdd Aaron chwaith. Gan hyny, y mae y Messïah yn cael ei ddwyn ger ein bron yn y salm hon, heb fod un ddammeg, na chysgod rhyngom ag ef.

Dygir yma dystiolaeth bendant i ddwyfoldeb person y Messïah:— “Dywedodd Iehofah wrth fy Arglwydd i,” Dafydd. Ymddengys fod Dafydd mewn gweledigaeth, megys, yn bresennol yn ngogoneddiad y Gwaredwr ar ei esgyniad i’r nefoedd. Dygai yr un dystiolaeth i ddwyfoldeb person y Messïah o’r blaen, yn Salm xlv. a cii. Gwel Heb. i. 8-12. Dygir tystiolaeth yma hefyd i offeiriadaeth Crist yn ol urdd Melchisedec. Nid oedd dim wedi ei lefaru yn eglur ar y mater hwn yn yr Hen Destament o’r blaen. Y mae rhan helaeth o’r Epistol at yr Hebreaid yn draethawd ar yr ymadrodd hwn o’r salm, mewn ffordd o eglurhau a phrofi athrawiaeth y pwngc pwysicaf hwn yn yr efengyl; sef, swydd a gwaith Crist fel offeiriad, pan oedd ar y ddaear, ac fel Archoffeiriad mawr y cyfammod newydd yn y nefoedd — “Y gwir gyssegr i’r hwn yr aeth efe i mewn fel Archoffeiriad, ac yr eisteddodd yn dragywyddol ar ddeheulaw Duw,” wedi iddo “offrymu un aberth dros bechodau.”

Dygir tystiolaeth yma hefyd i uniad y ddwy swydd, yr offeiriadol a’r frenhinol, yn mherson y Messïah. Gosodir ef megys i eistedd yn “Offeiriad ar ei frenhinfaingc; ac y mae y cynghor hedd rhyngddynt ill dau,” y Tad a’r Messïah, yma hefyd. Sicrheir iddo fel Brenin gyflawn fuddugoliaeth ar ei holl elynion, a llwyddiant cyffredinol i’w deyrnas — y bydd ei ddeiliaid yn ufudd ac ewyllysgar iddo, ac mor aml a lliosog a’r “gwlith o groth y wawr.” Wrth ddal ond y gyfran hon yn unig o’r Hen Destament yn wyneb tystiolaethau y Testament Newydd, onid ymddengys yn nesaf peth i ammhossiblrwydd i un meddwl diragfarn i ammheu nad Iesu o Nazareth yw y gwir Fessïah, a bod y Messïah hwnw yn wir a phriodol Dduw? Llafuriodd doctoriaid Iuddewig lawer i gymmhwyso geiriau y salm hon i rywun heb law y Messïah; ac y maent, meddai Chrysostom, fel deilliaid a gwallgofiaid, yn rhedeg ac yn curo eu penau yn erbyn eu gilydd, ac yn erbyn parwydydd eu dychymygion — yn druenus yr olwg arnynt. Ond yr oedd yr Iuddewon oll cyn Crist, ac yn ei amser ef, yn eu priodoli i’r Messïah yr oeddynt yn ei ddisgwyl.