Salmau 37 - Welsh Metrical Psalms by William Rees 1875

SALM XXXVII.M. H.Salm Dafydd.

1Byth nac ymddigia er maint eu rhus

Wrth wŷr drygionus ffol eu naws;

Na chenfigena mewn poeth sêl

Wrth rai a wnel anwiredd traws;

2Yn ebrwydd torir hwy i’r llawr,

A gwywa’u gwawr yn wael eu hynt

Fel gwywa y gwyrddlysiau pan

Y’u deifier gan yr awel wynt.

3Yn Nuw o hyd gobeithia di,

A gwna ddaioni heb lwfrhau;

Ac felly trigi yn y tir,

A thi a borthir yn ddiau;

4’Mddigrifa hefyd yn yr Iôr,

Dy galon agor ger ei fron,

A lleinw ef o’i ras didrai

Holl ddymuniadau helaeth hon.

5Treigla dy ffordd ar Dduw trwy ffydd,

A’th lwybrau cudd, fe’u dwg i ben,

6Dwg allan dy gyfiawnder — bydd

Dy farn fel canol dydd di‐len;

7Distawa’n Nuw, a disgwyl di

Am ei oleuni ef a’i ras,

Ac nac ymddigia wrth wŷr gau

Fo’n llwyddo ar lwybrau pechod câs.

8Paid â digofaint — ymaith gâd

Gynddaredd anfad, a phob gŵg;

Ymgadw rhag byrbwylldra llym,

Na ’mddigia er dim i wneuthur drwg;

9Can’s torir ymaith y rhai drwg,

Oll, o dan ŵg y nef cyn hir;

Y rhai ddisgwyliant wrth eu Duw

Hwynthwy gânt fyw, a meddu’r tir.

10Cyn pen ychydig bach o’r tir

Dyfethir yr annuwiol gwael,

Edrychi am ei fangre fo

Ac ni bydd dim o hono i’w gael;

11Y rhai o ostyngedig fryd

Wnant etifeddu ’r byd heb ball,

Cânt mewn tangnefedd lawenhau,

Heb ofni gwae, na phrofi gwall.

Rhan

II.

8.7.

12Yr annuwiol ar y cyfiawn

Sydd yn edrych gyda gŵg;

Ysgyrnyga ’i ddannedd arno,

Ac amcana iddo ddrwg;

13Ar ei amcan a’i fwriadau

Chwardd Iehofah yn y nen,

Canys gwel ei ddydd yn dyfod

Pan syrth distryw ar ei ben.

14’R annuwiolion a dynasant

Allan eu cleddyfau mawr,

Annelasant bawb ei fŵa

I saethu a bwrw ’r tlawd i lawr:

15Ond eu cleddyf a drywana

Eu calonau hwy eu hun;

Eu bwäau annelog hwythau

Hefyd ddryllir bob yr un.

16Gwell yw yr ychydig eiddo

Fedd y cyfiawn i’w fwynhau,

Na mawr olud annuwiolion —

Ni wna hwnw ’n hir barhau;

17Canys breichiau ’r annuwiolion

Dorir — syrthiant yn eu gwaed,

Ond yr Arglwydd a gynnalia

Y rhai cyfiawn ar eu traed.

Rhan

III.

8.7.

21Yr annuwiol a echwyna,

Ni thâl adref wedi cael;

Ond y cyfiawn sydd drugarog,

Ac yn rhoi â chalon hael;

22Can’s y rhai fendigo ’r Arglwydd

Gânt feddiannu ’r tir mewn hedd;

Ond y rhai felldithir ganddo —

Torir hwynt i lawr i’r bedd.

23Duw yn wastad gyfarwydda

Holl gerddediad y gŵr da,

Da yw ganddo ffordd yr uniawn,

Ei fendithio beunydd wna;

24Er i’r cyfiawn weithiau gwympo

Ar lithrigfa yma a thraw,

Ef i lawr yn llwyr ni fwrir —

Duw a’i cynnal ef â’i law.

Rhan

IV.

7.6.

25Myfi a fu’m yn ieuangc,

’Rwy’n awr yn hen o oed;

Y cyfiawn wedi ei adu

Ni welais etto erioed;

Ei had ef yn cardota

Eu bara o dŷ i dŷ

Ni welais chwaith, can’s bendith

Duw yn eu dilyn sy’.

26Bob amser mae ’n drugarog,

Rhydd fenthyg heb nacâd;

Ei had sy’n fendigedig

Yn wastad yn y wlad;

27Gwna dithau ’nol ei siampl,

Ymgilia oddi wrth bob drwg,

Gwna dda, diogel fyddi

Byth rhag pob gwae a gŵg.

28Yr Arglwydd gâr gyfiawnder,

Ni edy ef ei saint:

Fe’u ceidw yn dragywydd,

A mawr a fydd eu braint;

Ond had yr annuwiolion

Ddyfethir yn ddiau,

29A’r cyfiawn etifeddant

Y ddaear, i’w mwynhau.

30O enau ’r cyfiawn llifa

Doethineb uchel werth,

Ei dafod ef a draetha

Wirionedd gyda nerth;

31Can’s deddf ei Dduw yn wastad

Sydd yn ei galon lân,

A’i gamrau ef ni lithrant,

A llawen fydd ei gân.

32’R annuwiol ar y cyfiawn

A wylia, i’w ladd:—

33ni âd

Yr Arglwydd iddo syrthio

I’w amcan dig, a’i frad;

A phan ei barner hefyd

Dieuog fydd, a rhydd —

Daw ei gyfiawnder allan,

I’w wel’d fel canol dydd.

Rhan

V.

7.6.

34Gobeithia yn yr Arglwydd

A chadw ffordd ei wir,

Ac ef a wna’th ddyrchafu

I etifeddu’r tir.

Pan tỳner annuwiolion

I lawr i’w distryw sỳn,

O’u rhusedd a’u drygioni

Tydi a weli hyn.

35Mi welais yr annuwiol

Yn rhodio ’i anwir ffyrdd;

Yn gadarn ac yn frigog

Megys y lawryf gwyrdd.

36Er hyny, fe aeth ymaith,

Disymmwth fu ei ffael;

Mi a’i ceisiais, ac nis cefais —

Nid oedd mo hono i’w gael.

37Wel, ystyr di, y perffaith,

Ac edrych arno ’n iawn,

Can’s diwedd y gŵr hwnw

A fydd tangnefedd llawn.

38Troseddwyr a ddinystrir,

Cyd‐dorir hwy ’r un wedd;

A diwedd annuwiolion

A guddir yn y bedd.

39Achubiaeth y rhai cyfiawn

Oddi wrth yr Arglwydd ddaw,

Efe, yn amser trallod,

A’u ceidw hwy ’n ddifraw.

40Fe’u cymmhorth ac a’u gweryd

Rhag annuwiolion câs,

Am iddynt hwy ymddiried

Bob amser yn ei ras.

Nodiadau.

Y mae rhediad a thôn y salm hon yn bur wahanol i’r salmau ereill yn gyffredin. Nid yw y Salmydd yma yn cwyno nac yn canu — yn gweddïo nac yn moliannu; ond yn rhoddi addysg ac athrawiaeth foesol, mewn rhybuddion, cynghorion, ac annogaethau. Gesyd a deil y cyfiawn a’r drygionus y naill ar gyfer y llall o ddechreu y salm hyd y diwedd, gan eu dangos yn eu cyflyrau a’u nodweddau gwahanol yn eu perthynas â Duw ac â’u gilydd, ac â’r byd a’r bywyd hwn, a beth fydd diwedd y ddau. Cynghora ddynion da i ochelyd cenfigenu ac ymddigio pan welont ddynion drygionus ac annuwiol yn esmwyth arnynt ac yn llwyddo yn y byd, pan y maent hwy, y rhai sy’n ofni Duw ac yn cilio oddi wrth ddrygioni, mewn adfyd a thrallodau. Annoga hwynt i feithrin ysbryd amyneddgar i ddisgwyl amser Duw ei hun i dalu i’r drygionus, a gwobrwyo y cyfiawn. Dengys fod cyflwr y cyfiawn — y dyn da — yn y trallodau dyfnaf yn annhraethol mwy dymunol na chyflwr y dyn drygionus pan fyddo fwyaf llwyddiannus ac esmwyth arno, gan y bydd diwedd y cyfiawn yn dangnefedd, a diwedd y drygionus yn ddinystr bythol. Pregeth yw y salm ar bwngc yr ymddyrysodd amryw o ddynion sanctaidd y Beibl uwch ei ben lawer gwaith, a dynion da yn mhob oes, yn gystal a hwythau: ïe, profodd Dafydd ei hun fod yn haws dysgu a chynghori ereill nac arfer yr addysg a’r cynghor ei hun, dan amgylchiadau profedigaethus; canys yr ydym yn ei gael yntau weithiau yn achwyn yn ei drallodion, pan yn gweled dynion drygionus yn esmwyth arnynt.