Luc 14 - The 4 Gospels in Popular Welsh (Y Ffordd Newydd) 1971

Iacháu’r dropsi ar y Dydd Gorffwys

1Ar Ddydd Gorffwys, aeth am fwyd i dŷ un o’r Phariseaid amlycaf, ac roedd pawb yn craffu arno.

2O’i flaen roedd gŵr yn dioddef o’r dropsi.

3Arweiniodd hyn yr Iesu i holi athrawon y Gyfraith a’r Phariseaid, “A yw’n iawn imi iacháu ar y Dydd Gorffwys ai peidio?”

4Ond ni chafwyd ateb. A chymerodd y dyn a’i iacháu, ac yna ei anfon ymaith.

5A chan droi atyn nhwythau, gofynnodd, “Pan fydd asyn neu ych rhywun ohonoch yn syrthio i ffynnon ar y dydd hwn, onid ei dynnu allan y byddwch, Dydd Gorffwys neu beidio?”

6Ond doedd ganddyn nhw ddim ateb i hyn.

Gwers mewn gwyleidd-dra

7Sylwodd fel roedd y rhai a wahoddwyd yn anelu am y seddau gorau, a dywedodd ddameg wrthyn nhw,

8“Pan wahoddir chi gan rywun i wledd briodas, gofelwch beidio ag eistedd yn y lle gorau, rhag ofn bod rhywun enwocach na chi wedi ei wahodd,

9ac i’r hwn a’ch gwahoddodd chi ac yntau ddod a dweud wrthych, ‘Ef sydd i fod yn y sedd yna.’ Fe fyddwch yn cywilyddio wrth orfod symud i’r gwaelod.

10Na, pan wahoddir chi, eisteddwch yn y sedd olaf, fel pan ddaw yr hwn a’ch gwahoddodd, y gall ef ddweud, ‘Gyfaill hoff, symud i fyny.’ Daw hyn ag anrhydedd i chi yng ngolwg pawb o’ch cyd-wahoddedigion.

11Oherwydd caiff pob un a’i dyrchafo’i hun ei ostwng, a’r sawl a’i gostyngo ei hun ei ddyrchafu.”

12Dywedodd hefyd wrth ei wahoddwr, “Pan fyddi’n trefnu cinio neu swper mawr, paid â gwahodd dy ffrindiau neu dy frodyr, neu ryw deulu neu gymdogion ariannog, rhag iddyn nhw dalu iti drwy dy wahodd yn ôl.

13Gwell o lawer yw gwahodd y tlodion, yr anafus, y cloffion a’r deillion, pan fyddi di’n rhoi parti.

14Byddi’n fwy dedwydd o’r hanner, am na allan nhw dy dalu di’n ôl. Telir yn ôl i ti yn yr Atgyfodiad, gyda’r dynion da.”

Dameg y Swper Mawr

15Wedi gwrando hyn i gyd, meddai un o’r gwahoddedigion wrtho, “Dedwydd yw y sawl a gaiff wledda yn nheyrnas Dduw!”

16Atebodd yr Iesu, “Un tro, trefnodd rhyw ddyn swper mawr, a gwahodd llaweroedd yno.

17A phan ddaeth yn amser, anfonodd ei was i ddweud wrth y rhai a wahoddwyd, ‘Dewch, mae popeth yn barod.’

18Ond yn ddi-eithriad, dyma nhw’n dechrau ymesgusodi. Dywedodd y cyntaf, ‘Prynais gae, a rhaid imi fynd i gael golwg arno. Esgusoda fi, os gweli’n dda.’

19Meddai’r ail, ‘Prynais bum pâr o ychen, a rhaid imi eu gweld yn gweithio. Esgusoda fi, os gweli’n dda.’

20A rheswm y trydydd oedd, ‘Rydw i newydd briodi, ac felly mae’n amhosibl i mi ddod.’

21Daeth y gwas yn ôl â’r negeseuau at ei feistr. Digiodd yntau wrthyn nhw, a dywedodd wrth ei was, ‘Dos ar d’union ar hyd y strydoedd a ffyrdd y ddinas, a hel i mewn yma y tlodion, a’r anafus a’r deillion a’r cloffion.’

22Dywedodd y gwas wrtho, ‘Arglwydd, gwnes fel y dywedaist. Ac mae digon o le ar ôl o hyd.’

23Ac meddai’i feistr, ‘Dos, ynteu, a galw nhw o’r priffyrdd a’r caeau a gorfoda nhw i ddod i mewn, imi gael y tŷ yn llawn.

24Oherwydd mae un peth yn sicr, na chaiff yr un o’r rhai a wahoddwyd gyntaf brofi fy ngwledd.’”

Y gost o fod yn ddisgybl

25Dilynid yr Iesu gan dorfeydd mawr. Trodd atyn nhw a dweud,

26“Os daw rhywun ataf, ac yntau heb fod yn barod i gasáu ei dad a’i fam a’i wraig a’i blant neu ei frodyr a’i chwiorydd, a’i fywyd ei hun hyd yn oed, ni all fod yn ddisgybl i mi.

27Y sawl nid yw yn fodlon dwyn ei groes a’m dilyn i, ni all fod yn ddisgybl i mi.

28“A bod gennych awydd codi tŵr, onid ydych yn eistedd yng nghyntaf peth a gweithio allan y gost, i edrych a oes gobaith ei orffen?

29Rhag ofn ichi, wedi gorfod ei roddi heibio ar ôl gosod y sylfeini, fynd yn gyff gwawd i bawb,

30ac iddyn nhw ddweud, ‘Dyma’r dyn ddechreuodd adeiladu tŵr, a methu gorffen y gwaith!’

31“Neu pa frenin a feddyliai am wynebu un arall mewn rhyfel heb ystyried yn ofalus a yw’n bosibl iddo ef, a deng mil o filwyr, wrthwynebu ei elyn y mae ganddo ugain mil?

32Ac os nad yw’n bosibl, fe enfyn neges i geisio cymodi, cyn bod y fyddin arall o fewn cyrraedd.

33Felly yn eich hanes chithau, ni all neb ohonoch fod yn ddisgyblion i mi heb ildio popeth sydd yn eich meddiant.

34“Peth da yw halen, ond os cyll yr halen ei hun ei flas, pa fodd mae ei adfer?

35Nid yw dda i ddim, nac i’r tir na’r domen — dim ond i’w daflu allan. Os oes clustiau gennych i wrando, gwrandewch.”