Salmau 27 - Welsh Selection of Psalms by Lewis Valentine 1936

SALM XXVIISalm Dafydd. I. Cân y bardd ynghanol rhyfel.

1O Iehofa, fy ngoleuni, fy iechydwriaeth,

Rhag pwy yr ofnaf?

Iehofa yw diogelwch fy mywyd;

Rhag pwy y dychrynaf?

2Pan nesaodd y drygionus ataf

I fwyta fy nghnawd,

Cwymp a chodwm a fu iddynt hwy,

I fy ngwrthwynebwyr a’m gelynion.

3Pe bai gwersyll cyfan o’m hamgylch,

Nid ofnai fy nghalon:

Pe codai rhyfel i’m herbyn,

Eto byddwn hyderus.

4Un peth a ddeisyfais gan Iehofa,

Dim ond unpeth a geisiaf, —

Cael trigo yn Nhŷ Iehofa

Holl ddyddiau fy mywyd,

I syllu ar Ei hyfrydwch

Yn Ei Deml yn ystod yr aberth bore.

5Canys cuddia fi yn ei loches

Yn nydd blinder.

Yn nirgelfa Ei babell caf lechu,

A chyfyd fi ar graig.

6Yn awr cyfyd fy mhen yn fuddugol goruwch

Fy ngelynion o’m hamgylch;

Ac aberthaf innau yn Ei Deml ebyrth y llawen floedd.

Canaf, ie, canaf Salmau i Iehofa.

II. Taer weddi’r truan.

7Clyw, Iehofa, fy llais,

Galwaf, am hynny gwrando’n drugarog arnaf.

8Wrthyt Ti y dywedais yn fy nghalon, “Dy wyneb,

Iehofa, a geisiaf”.

9Na chuddia Dy wyneb oddi wrthyf,

Na thro yn f’erbyn mewn soriant: Fy nghymorth fuost gynt,

Na ad fi yn awr, na wrthod fi, O Dduw fy iechydwriaeth.

10Pan yw fy nhad a ’mam yn fy ngwrthod,

Iehofa a ofala am danaf.

11Dysg i mi Dy ffordd, Iehofa:

Arwain fi ar hyd lwybr gwastad,

Oherwydd fy ngelynion cynllwyngar.

12Na ad fi at drugaredd y gelynion,

Canys tystion celwyddog A gododd i’m herbyn,

Gan fygwth niwed i mi.

13Credaf yn bendant y caf eto weld

Daioni Iehofa yn nhir y byw.

14Disgwyl wrth Iehofa;

Bydd gryf, ymwroled dy galon,

Ond disgwyl wrth Iehofa.

salm xxvii

Y mae’r Salm hon yn enghraifft arall o blethu dwy gân ynghyd. Gelwir hi gan rai esbonwyr yn ‘Anthem Ddramatig’, a chynnwys anthem felly ydyw nodyn buddugol yn gyntaf, yna adroddiad o drallodion a gweddi am ymwared rhagddynt, ac i ddiweddu’r Salm ceir eto’r nodyn buddugol.

Cân ydyw’r rhan gyntaf a ganwyd yn ystod rhyfel, a’r gelyn yn gwarchae ar Ieriwsalem, a dichon ei chanu yn ystod y digwyddiadau yn nyddiau Heseceia a adroddir yn 2 Br. 18-19.

Gweddi daer, nerfus sydd y rhan olaf, ac awgrym sydd yn adn. 10 o ddigwyddiadau oedd yn rhannu ac yn gwahanu teuluoedd, ac yn nyddiau cynnar y Macabeaid, hyd y gwyddys, y bu amgylchiadau felly.

Nodiadau

1. Fy Ngoleuni, — nid enw ar Dduw, ond Iehofa sydd yn goleuo ac yn disgleirio arnaf.

2. Nid gelynion crefyddol, ond gelynion cenedlaethol sy’n ymosod ar y ddinas.

4. Nid ei wared rhag y gelynion yw ei ddyhead, ond cael parhau i fwynhau yr addoliad yn y Deml, a syllu ar hyfrydwch Iehofa yn yr aberth boreol, canys dyna brif wasanaeth y dydd a’r mwyaf gogoneddus.

‘Yn y bore’ ydyw’r darlleniad cywir, a chyfeiriad sydd at yr aberth boreol.

5. Y Deml a feddylir wrth ‘lloches’ a ‘pabell’. Yr awgrym yw nad gwiw i’r ddinas ddisgwyl ymwared trwy undim ond trwy rym cywirdeb ei haddoliad.

6. Ebyrth y llawen floedd, yr ebyrth a aberthid yn y Deml â bloedd llais a sain symbalau.

10. Ni ddylid rhoi gormod pwys ar yr ymadrodd, a rhy frau yw’r edefyn hwn i benderfynu cyfnod y Salm. Y mae’n wir dyfod chwerwedd a gwahanu i deuluoedd yng nghyfnod y Macabeaid, ond gellir mynegi ymddiried diysgog yn Nuw yn y geiriau hyn ym mhob cyfnod ac mewn unrhyw gyfnod.

11. ‘Oherwydd fy ngelynion cynllwyngar’ er mwyn iddo osgoi eu cynllwynion, a chael y llaw uchaf arnynt.

13. Er anwyled yr ymadrodd gynt, “Diffygiaswn, pe na chredaswn”, — rhaid yw cefnu arno. “Yn nhir y byw” ac nid ym mro y Cysgodion (Sheol) y dymuna’r Salmydd brofi y pethau da a ddyry Iehofa, canys yn Sheol nid oes obaith.

Pynciau i’w Trafod:

1. Os ydych yn derbyn y syniad mai cân a gyfansoddwyd yn ystod rhyfel ydyw hon, ystyriwch ysbryd y Salmydd o’i gymharu â’n hysbryd ni yn ystod y Rhyfel diwethaf ac yn wyneb bygythion rhyfeloedd eraill.

2. A ydyw bywyd ac un nod mawr iddo yn amgenach na bywyd a chanddo amryfal ddiddordebau? (adn. 4).

3. Yn nhir y byw yn unig y disgwyl y Salmydd weld daioni yr Arglwydd (adn. 13); pa wahaniaeth a wnâi colli ffydd mewn bywyd ar ôl hwn i ddynion?